ដោយ ប៉ែន បូណា
Radio France Internationale
ការចូលរួម របស់ ពលរដ្ឋ គឺជារឿង ចាំបាច់មិនអាច ខ្វះបាន ក្នុង សង្គម ប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់កាលពីថ្ងៃអាទិត្យអត្រានៃអ្នកបោះឆ្នោតមានចំនួនតែជាង៥០%តែប៉ុណ្ណោះ។នេះជាអត្រាដ៏ទាបមួយក្នុងប្រវត្តិនៃការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។មានមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដែលធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើនបានបាត់បង់ឬក៏បោះបង់សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន។ ទោះជាមូលហេតុណាមួយក៏ដោយអត្រាដ៏ទាបនៃអ្នកបោះឆ្នោតជាសញ្ញានៃវិបត្តិសង្គមដែលគេមិនអាចមើលស្រាលបាន។ តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះដែលនាំឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរមិនទៅចូលរួមបោះឆ្នោត?
ក្នុងចំណោមអ្នកចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប) ចំនួនជាង៩លាន២សែននាក់ មានតែជាង៥០%ប៉ុណ្ណោះដែលបានបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៣មិថុនា។ នេះជាអត្រាដ៏ទាបបំផុតក្នុងប្រវត្តិបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក។ ក្រុមអ្នកតាមដានព្រឹត្តិការណ៍សង្គមកម្ពុជាបានមើលឃើញមូលហេតុសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលគេអាចលើកមកពន្យល់ព្រឹត្តិការណ៍នេះបាន។
មូលហេតុទី១៖ ចលនាចំណាកស្រុកដែលជាបញ្ហាធំធេងមួយក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្នគឺជាមូលហេតុសំខាន់មួយ។ មានពលករខ្មែរជាច្រើនបានធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើនៅឯទីក្រុងឬក្នុងខេត្តឆ្ងាយឬក៏ចេញទៅក្រៅប្រទេសតែម្តង។ អ្នកទាំងនោះភាគច្រើនលើសលប់បានបោះបង់សិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន ដោយសារតែបញ្ហាថវិកា និងពេលវេលា។ ពួកគេគ្មានពេល និងគ្មានថវិកាសម្រាប់ធ្វើដំណើរទៅពិនិត្យឈ្មោះ ឬទៅបោះឆ្នោតឡើយ។ ជួនកាលទៀត ថៅកែខ្លះបានបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យពួកគេឲ្យនៅធ្វើការជាជាងបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលឲ្យពួកគេទៅបោះឆ្នោត។ ដូច្នេះ ការបោះបង់សិទ្ធិបោះឆ្នោតជាជម្រើសដែលមិនអាចចៀសវាងបាន។
មូលហេតុទី២៖ មានមនុស្សជាច្រើនមិនបានបោះឆ្នោត ដោយសារតែពួកគេមិនសូវយល់ដឹងអំពីនីតិវិធីដ៏ស្មុគស្មាញនៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ គួបផ្សំជាមួយនឹងទម្លាប់មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងរឿងនយោបាយស្រាប់ផងនោះ ពួកគេមិនបានពិនិត្យឈ្មោះដើម្បីឲ្យច្បាស់ថាខ្លួនអាចបោះឆ្នោតបាននោះឡើយ។ មានមនុស្សជាច្រើនណាស់ដែលស្រវេស្រវាចេញទៅបោះឆ្នោតដោយមិនបានស្គាល់ការិយាល័យច្បាស់លាស់ និងមិនបានត្រៀមឯកសារអត្តសញ្ញាណសម្រាប់ការបោះឆ្នោត។ ទម្លាប់នេះបូកផ្សំនឹងចន្លោះប្រហោងជាច្រើនរបស់មន្ត្រីអ្នករៀបចំបោះឆ្នោត ឬមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន បានបង្កបញ្ហាស្មុគស្មាញយ៉ាងខ្លាំងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ភាពស្មុគស្មាញទាំងនេះទោះជាដោយចេតនាឬអចេតនាក្តីបានធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើនបាត់បង់សិទ្ធិបោះឆ្នោត។
មូលហេតុទី៣៖ មានអ្នកបោះឆ្នោតជាច្រើនស្ថិតក្នុងស្ថានភាពគ្មានជម្រើសខាងនយោបាយ។ អ្នកទាំងនោះមិនទៅបោះឆ្នោតដោយសារតែម្យ៉ាងពួកគេធុញទ្រាន់នឹងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សដដែលៗជាច្រើនដង ប៉ុន្តែ ក្រោយជាប់ឆ្នោត គណបក្សនោះហាក់ដូចជាមិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វីដែលអ្នកបោះឆ្នោតទន្ទឹងរង់ចាំឡើយ តែថា ពួកគេក៏មិនទាន់សម្លឹងឃើញគណបក្សផ្សេងណាគួរឲ្យទុកចិត្តនៅឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកបោះឆ្នោតខ្លះទៀតអស់សង្ឃឹមនឹងគណបក្សរបស់ខ្លួនដែលមិនអាចយកឈ្នះគេបានពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ។ បញ្ហាទាំងនេះបានធ្វើឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតមួយចំនួននោះសម្រេចចិត្តបោះបង់សិទ្ធិបោះឆ្នោតតែម្តង។
មូលហេតុសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចបានលើកឡើងខាងដើម សុទ្ធតែជាបញ្ហាជាក់ស្តែងដែលទាញអត្រាអ្នកបោះឆ្នោតឲ្យធ្លាក់ចុះក្នុងកម្រិតទាបបំផុតមួយគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។ ប្រសិនបើនិន្នាការនេះនៅតែបន្តនោះ ការបោះឆ្នោតនឹងគ្មានសារៈសំខាន់ឡើយពីព្រោះតែខ្វះការចូលរួម។ ការមិនចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគឺជាសញ្ញានៃវិបត្តិសង្គមដែលមិនអាចមើលរំលងបាន។ វិបត្តិនៅត្រង់ថាម្យ៉ាងនៅពេលដែលពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនឈប់គិតគូរពីបញ្ហាអ្វីទាំងអស់ក្រៅពីរឿងក្រពះរៀងៗខ្លួន វាជាសញ្ញាបញ្ជាក់ប្រាប់ថា ពួកគេកំពុងជួបបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ទាំងជីវភាព ទាំងការឲ្យតម្លៃសង្គម។ម្យ៉ាងទៀតពលរដ្ឋមិនចូលរួមបោះឆ្នោតមានន័យស្មើនឹងការប្រគល់ជោគវាសនាប្រទេសជាតិឲ្យទៅអ្នកដឹកនាំជាអ្នកចាត់ចែងផ្តាច់មុខ។ តើនេះមិនមែនជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ប្រទេសជាតិខ្មែរទេឬ?
យ៉ាងណាក៏ដោយ វិបត្តិនេះអាចព្យាបាលបានប្រសិនបើគេនាំគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខមួយចំនួន ដូចជាបញ្ហាចំណាកស្រុករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ការពង្រឹងជំនឿចិត្តរបស់ពលរដ្ឋទៅលើអ្នកនយោបាយដ៏ដូចជាទៅលើយន្តការរៀបចំការបោះឆ្នោត។ ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋគឺជារឿងចាំបាច់មិនអាចខ្វះបានក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ៕
No comments:
Post a Comment