(RFA/Sok Serey លោក ហង្ស ចក្រា ចាងហ្វាងកាសែតខ្មែរម្ចាស់ស្រុក នៅពេលត្រូវនាំខ្លួនចូលស្ដាប់សវនាការសាលាឧទ្ធរណ៍នាថ្ងៃទី១១ សីហា ២០០៩។)
«ភាគ ច្រើនអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតនោះ សុទ្ធតែបានទទួលការគំរាមកំហែងជាញឹកញាប់កន្លងមកនេះដែរ ហើយអ្នកទាំងនោះមិនចុះញ៉ម។ អ្នកខ្លះរងការគុំកួនជារបៀបនយោបាយ និងអ្នកខ្លះរងការប្ដឹងពីរដ្ឋាភិបាល គឺដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការ ដើម្បីចាត់ការអ្នកទាំងនោះ ដូចជាលោក ដាំ សិទ្ធ និងលោក ហង្ស ចក្រា ជាដើម»។
ដោយ តាំង សារ៉ាដា
2012-10-24
របាយការណ៍របស់ក្រុមឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុកបង្ហាញថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកទល់ឆ្នាំ២០១២ នេះ ការគាបសង្កត់ខាងផ្នែកសារព័ត៌មានកាន់តែមានស្ថានភាពអាក្រក់ទៅៗ ខណៈអ្នកកាសែតជាច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ ត្រូវបានជាប់ពន្ធនាគារ និងរងការគំរាមកំហែង។
ចំណែកមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល បានទាមទារឲ្យអ្នកយកព័ត៌មានទាំងអស់ប្រកាន់នូវវិជ្ជាជីវៈ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ដើម្បីជៀសវាងនូវបញ្ហា។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលជាច្បាប់កំពូលនៃប្រទេសកម្ពុជា បានចែងយ៉ាងច្បាស់អំពីការលើកស្ទួយ និងការការពារសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ ១៩ឆ្នាំក្រោយការបង្កើតច្បាប់កំពូលនេះ ក្រុមឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ វាយតម្លៃថា កម្ពុជាជាប្រទេសដែលនៅតែមានបញ្ហាសេរីភាពក្នុងការសំដែងមតិ។
សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) បានរកឃើញថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកទល់ឆ្នាំ២០១២ នេះ យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកកាសែតចំនួន ១២នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ អ្នកយកព័ត៌មានចំនួន ១៧នាក់ បានរងនូវការគំរាមសម្លាប់ និងរត់គេចខ្លួន មនុស្សចំនួន ១២នាក់បានជាប់ពន្ធនាគារ និងអ្នកកាសែតម្នាក់ទៀត បានរងរបួសធ្ងន់។ លើសពីនេះទៅទៀត ស្ថាប័នកាសែត និងទស្សនាវដ្ដីក្នុងស្រុកចំនួន ៤២ ត្រូវបានក្រសួងព័ត៌មានប្រកាសបិទទាំងស្រុងផងដែរ។
មន្ត្រីផ្នែកស៊ើបអង្កេតនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក លោក ចាន់ សុវ៉េត ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានដែលតែងរងនូវការសម្លាប់ និងរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញភាគច្រើនជាក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានដែលហ៊ានសរសេរ រិះគន់អំពើពុករលួយក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងក្នុងជូរសែស្រឡាយរបស់អ្នកមានអំណាច ព្រមទាំងហ៊ានរិះគន់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងលក់ធនធានធម្មជាតិដោយខុសច្បាប់។
លោក ចាន់ សុវ៉េត៖ «ភាគច្រើនអ្នកដែលទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតនោះ សុទ្ធតែបានទទួលការគំរាមកំហែងជាញឹកញាប់កន្លងមកនេះដែរ ហើយអ្នកទាំងនោះមិនចុះញ៉ម។ អ្នកខ្លះរងការគុំកួនជារបៀបនយោបាយ និងអ្នកខ្លះរងការប្ដឹងពីរដ្ឋាភិបាល គឺដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការ ដើម្បីចាត់ការអ្នកទាំងនោះ ដូចជាលោក ដាំ សិទ្ធ និងលោក ហង្ស ចក្រា ជាដើម»។
យោងតាមកំណត់ហេតុរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក អ្នកសារព័ត៌មានខ្មែរ និងបរទេសចំនួន ១២នាក់ ដែលត្រូវគេសម្លាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ហើយជនដៃដល់មិនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននោះ រួមមានលោក ធូ ចាមង្គល នួន ចាន់ ឯក មង្គល សៅ ចាន់តារា ចេត ដួងតារារិទ្ធិ ធន់ ប៊ុនលី ពេជ្រ ឯម អ៊ូ សារឿន ជួ ជិតថារិទ្ធិ ឃឹម សម្បូរ លោក ហង្ស សិរីឧត្តម និងអ្នកថតរូបបរទេសម្នាក់ទៀតលោក មៃឃល សេនន័រ (Michael Senior)។
ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតបរទេសប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក រ៉ូប៊ឺត ខា មៃឃល (Robert Car Michael) មានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពនៃការសម្លាប់អ្នកកាសែតនៅកម្ពុជា បានប្ដូរពីការសម្លាប់មកជាការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីចោទប្រកាន់អ្នកយកព័ត៌មានក្រោមផ្លាកបទបរិហារកេរ្តិ៍ និងផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។
លោក រ៉ូប៊ឺត ខា មៃឃល៖ «បើប្រៀបធៀបស្ថានភាពអ្នកកាសែតនៅកម្ពុជា កាលពីជាងដប់ឆ្នាំមុនរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ គឺនៅតែជួបនឹងភាពប្រថុយប្រថានដដែល។ ការគំរាមកំហែងទៅលើអ្នកកាសែតបានប្ដូររូបភាព ការសម្លាប់ទៅជាការចោទប្រកាន់បទព្រហ្មទណ្ឌចំពោះសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ពួកគេដែលចុះផ្សាយអំពីភាពមិនប្រក្រតីទាំងឡាយក្នុងសង្គមខ្មែរ»។
កន្លងមកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ទទួលស្គាល់ថា លោកសុខចិត្តប្រើប្រព័ន្ធតុលាការជាជាងការប្រើអាវុធដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ហើយបានបដិសេធថា រដ្ឋបាលរបស់លោកមិនបានដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការនោះឡើយ។
ជុំវិញការលើកឡើងរបស់ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលដែលថា កម្ពុជាប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីចាត់ការលើក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននោះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលអោយដឹងថា នេះជាសញ្ញាល្អទៅវិញទេ។
អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាជាប្រទេសបើកចំហផ្នែកសេរីភាព ហើយថា សេរីភាពខាងសារព័ត៌មានត្រូវប្រតិបត្តិប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។
គេសង្កេតឃើញថា អ្នកសារព័ត៌មានភាគច្រើនដែលសរសេរអត្ថបទជាភាសាខ្មែរ តែងរងការគាបសង្កត់ គំរាមកំហែង ចាប់ចង និងសម្លាប់។
ស្ថានភាពអ្នកកាសែតភាសាខ្មែរខុសគ្នាពីអ្នកកាសែតបម្រើការឲ្យស្ថាប័នកាសែតបរទេស ដូចជាកាសែត ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ (Phnom Penh Post) ឬកាសែត ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) ដែលមិនសូវទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
ស្ថានភាពអ្នកកាសែតភាសាខ្មែរខុសគ្នាពីអ្នកកាសែតបម្រើការឲ្យស្ថាប័នកាសែតបរទេស ដូចជាកាសែត ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ (Phnom Penh Post) ឬកាសែត ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) ដែលមិនសូវទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីរដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ និពន្ធនាយកកាសែត ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ លោក កៃ គឹមសុង មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមយកព័ត៌មាននៃស្ថាប័នកាសែតរបស់លោកកន្លងមក ធ្លាប់ជួបប្រទះនូវឧបសគ្គខ្លះដែលបង្កឡើងដោយសមត្ថកិច្ចមូលដ្ឋានតិចតួចដែរ តែមិនមែនជាលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។
ជាមួយនឹងរបាយការណ៍របស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក ដែលកត់ត្រាទុកនូវចំនួនអ្នកកាសែតដែលរងការសម្លាប់ និងការគំរាមកំហែងពីរដ្ឋាភិបាលដែរនោះ អង្គការឃ្លាំមើលសេរីភាពក្នុងពិភពលោក (Freedom House) ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន (Washington) សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១២ នេះ បានវាយតម្លៃការសំដែងសេរីភាពនៅកម្ពុជាថា ជាប្រទេសដែលគ្មានសេរីភាព ជាពិសេសសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ទាំងនៅក្នុងរដ្ឋសភា និងតាមទីសាធារណៈ។
ចំណែកនិពន្ធនាយកកាសែតខ្មែរម្ចាស់ស្រុក លោក ហង្ស ចក្រា ដែលធ្លាប់ត្រូវតុលាការកាត់អោយជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ៩លានរៀលពីបទផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត កាលពីឆ្នាំ២០០៩ មានប្រសាសន៍ថា លោកបានរងនូវការគំរាមកំហែងចំនួន ២២២ករណី ក្នុងការងារជាអ្នកកាសែតរយៈពេល ២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
រីឯគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្មកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែតុលា បានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ត្រូវតែគោរពសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងទទួលខុសត្រូវចំពោះកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការពារសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
អង្គការនេះឲ្យដឹងថា តួនាទីរបស់សារព័ត៌មាន មានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការជួយផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពិត និងត្រឹមត្រូវ តាមហេតុការណ៍ដែលកើតឡើងជូនសាធារណជន។ ម្យ៉ាងទៀត តួនាទីរបស់អ្នកសារព័ត៌មានវិជ្ជាជីវៈ គឺចូលរួមចំណែកក្នុងការជួយលើកកម្ពស់ប្រជាធិបតេយ្យ និងកសាងសង្គមស៊ីវិលមួយដែលពលរដ្ឋមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញក្នុងការសំដែងមតិយោបល់របស់ខ្លួនប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ៕
No comments:
Post a Comment