Tuesday, December 11, 2012

កម្ពុជា​បន្ត​បដិសេធ​មិន​ផ្ដល់​​កាដូ​ជូន​​សហរដ្ឋអាមេរិក

RFA/Vohar Cheath
ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (ឆ្វេង) និង​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុង​ជំនួប​នា​វិមាន​សន្តិភាព កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១២។
រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​បដិសេធ​មិន​ផ្ដល់​​កាដូ​ពិសេស​ជូន​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) ដែល​បាន​ទទូច​អង្វរ​សុំ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យ​ដោះលែង​អ្នក​ទោស​នយោបាយ លើក​ស្ទួយ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ប្រកប​ដោយ​ស្តង់ដារ​អន្តរជាតិ។
ការ​ប្រកាស​មិន​ផ្ដល់​កាដូ​ជូន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ស្រប​ពេល​ដែល​កម្ពុជា បាន​ទទូច​សុំ​កាដូ​ពី​សហរដ្ឋ​​​​អាមេរិក ដើម្បី​កាត់​បំណុល​ចាស់​របស់​កម្ពុជា។ អ្នក​វិភាគ​បាន​ព្រមាន​ថា កម្ពុជា​មិន​ត្រឹមតែ​មិន​បាន​ទទួល​កាដូ​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​មាន​ផលវិបាក​ផ្នែក​ការទូត និង​វិនិយោគ​ទុន​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​ទៀត​ផង ដោយសារ​តែ​កម្ពុជា បាន​ព្រងើយកន្តើយ និង​ផ្គើន នឹង​សំណើ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។
មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​បញ្ជក់​ជា​ថ្មី​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា គ្មាន​កាដូ​អ្វី​ផ្ដល់​ជូន​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក លោក ប៉ារាក់ អូបាម៉ា ទេ បើ​ទោះ​បី​លោក​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក បាន​ស្នើ​សុំ​ឲ្យ​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​មួយ​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌ ដោះ​លែង​អ្នក​ទោស​នយោបាយ និង​ធ្វើ​ឲ្យ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រសើរ​ឡើង​វិញ​ក៏ដោយ។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី លោក ផៃ ស៊ីផាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក ប៉ារាក់ អូបាម៉ា មិន​បាន​សំណូមពរ​ឲ្យ​កម្ពុជា ធ្វើ​តាម​ឡើយ ដោយ​លោក​គ្រាន់តែ​សំដែង​ក្តី​បារម្ភតែ​ប៉ុណ្ណោះ។
ការ​អះអាង​នេះ ផ្ទុយ​ទៅ​នឹង​ព័ត៌មាន​របស់​មន្ត្រី​សេតវិមាន ដែល​បាន​ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ថា ក្នុង​ជំនួប​តានតឹង​មួយ​រវាង​លោក ហ៊ុន សែន និង​លោក ប៉ារាក់ អូបាម៉ា កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ វិច្ឆិកា លោក​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​និយាយ​នឹង​លោក ហ៊ុន សែន ដោយ​ទឹក​មុខ​មាំ មិន​ញញឹម​ថា បញ្ហា​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស នឹង​ក្លាយ​ជា​ឧបសគ្គ​រារាំង​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​កម្ពុជា មិន​ឲ្យ​ស៊ី​ជម្រៅ​បាន។ ប៉ុន្តែ​រយៈពេល​ជាង​ពីរ​សប្ដាហ៍​កន្លង​ផុត​ទៅ​ហើយ រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន នៅ​មិន​ទាន់​បាន​ឆ្លើយ​តប​ជា​វិជ្ជមាន​នៅ​ឡើយ។
រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ហាក់​បី​កំពុង​លែង​ល្បែង​នឹង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ក្នុង​ការ​ដោះ​ដូរ​កាដូ​ទៅ​វិញ ​ទៅ​មក។ ក្នុង​ជំនួប​តឹង​សរសៃ​ក​នោះ​ដែរ លោក ហ៊ុន សែន បាន​សុំ​ឲ្យ​សហរដ្ឋអាមេរិក លុប​បំណុល​ចាស់​ចោល និង​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​នឹង​កម្ពុជា នៅ​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​ចាប់​អ្នក​ប្រឆាំង និង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ដាក់​ពន្ធនាគារ និង​បាន​បដិសេធ​មិន​ឆ្លើយ​តប​ជា​វិជ្ជមាន​នឹង​សំណើ​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​មួយ​ក្រោយ​ពី​ជំនួប​លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និង​លោក ហ៊ុន សែន រដ្ឋលេខាធិការ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ប្រាក់ សុខុន បាន​ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ថា លោក ហ៊ុន សែន បាន​សុំ​កាដូ​ពិសេស​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក​បន្ត​ថា លោក ហ៊ុន សែន បាន​សុំ​លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បង្វែរ​បំណុល​ចាស់​ចំនួន​ជាង ៤០០​លាន​ដុល្លារ​ទៅ​ជួយ​សង្គម និង​វិស័យ​អប់រំ និង​នៅ​សេស​សល់​ប៉ុន្មាន​ទៀត កម្ពុជា​នឹង​សង ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​គិត​ការ​ប្រាក់​ក្នុង​កម្រិត​ទាប។ លោក ប្រាក់ សុខុន បន្ត​ថា លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បង្ហាញ​បំណង​ចង់​រឹត​ចំណង​កិច្ច​សហការ​នឹង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ផង​ដែរ។
អ្នក​វិភាគ​ឯករាជ្យ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា កម្ពុជា​ត្រូវ​ការ​កាដូ និង​ការ​គាំទ្រ​ច្រើន​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែ​ហាក់​មិន​ចង់​ផ្ដល់​កាដូ​ឲ្យ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​វិញ។ ទង្វើ​នេះ ប្រហែល​ជា​បណ្ដាល​ឲ្យ​កម្ពុជា ខាត​បង់​ច្រើន។
លោក​បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បាន​ព្រមាន​ថា ការ​មិន​ព្រម​ធ្វើ​តាម​សំណូមពរ​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក នឹង​ផ្ដល់​ផលវិបាក​សម្រាប់​កម្ពុជា ក្នុង​ទំនាក់​ទំនង​ការទូត​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ។ លោក​បន្ត​ថា បច្ចុប្បន្ន​មិន​មែន​តែ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ទេ ដែល​បាន​សំដែង​ក្តី​កង្វល់​ពី​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា ប្រទេស​អូស្ត្រាលី ហ្វីលីពីន និង​សហភាព​អឺរ៉ុប ក៏​បាន​សំដែង​ក្តី​កង្វល់​ផង​ដែរ។
លោក​ថា ប្រសិន​បើ​គ្មាន​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌ ដោយ​​​មាន​ការ​ចូល​រួម​របស់​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី នោះ​ទេ ប្រទេស​ទាំង​នោះ​ប្រហែល​ជា​មិន​ទទួល​ស្គាល់​លទ្ធផល​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឡើយ។ ផល​លំបាក​ផ្សេង​ទៀត គឺ​អាច​កើត​ឡើង​ក្នុង​វិស័យ​វិនិយោគទុន​របស់​កម្ពុជា ដោយសារ​កម្ពុជា ត្រូវ​ការ​ទីផ្សារ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​អឺរ៉ុប សម្រាប់​វិស័យ​កាត់ដេរ និង​ផលិតកម្ម​កសិកម្ម​មួយ​ចំនួន​ទៀត។
ចំណែក​សភាសហភាព​អឺរ៉ុប និង​ព្រឹទ្ធ​សភា​អូស្ត្រាលី និង​ហ្វីលីពីន ក៏​បាន​សំណូមពរ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា អនុវត្ត​នូវ​គោលការណ៍​នីតិរដ្ឋ​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ផង​ដែរ។ ប្រទេស​ទាំង​នោះ​ចង់​ឃើញ​លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ អាច​ចូល​រួម​ការ​បោះ​ឆ្នោត​សកល​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៣ ខាង​មុខ ដើម្បី​មាន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​មួយ​ប្រព្រឹត្ត​ឡើង​ដោយ​សេរី យុត្តិធម៌ និង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​អាច​ទទួល​យក​បាន។
នាយក​រង​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​តំបន់​អាស៊ី​នៃ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​ មនុស្ស​អន្តរជាតិ (Human Rights watch) លោក ហ្វៀល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) កាល​ពី​សប្ដាហ៍​មុន​បាន​ទទូច​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ឆ្លើយ​តប​ដោយ​វិជ្ជមាន​ទៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែ​ក៏​បាន​ស្នើ​សុំ​សហរដ្ឋអាមេរិក បន្ត​ជំរុញ​ឲ្យ​កម្ពុជា អនុវត្ត​នីតិរដ្ឋ។ លោក​បន្ត​ថា ការ​ចាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន លោក ម៉ម សូណង់ដូ និង​ពលរដ្ឋ​ដាក់​គុក ជា​ទង្វើ​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន ហើយ​ការ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​ត្រួតត្រា​បណ្ដាញ​ព័ត៌មាន និង​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត គឺ​កាន់​តែ​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន។
លោក ហ្វៀល រ៉ូបឺតសុន បន្ត​ថា សហរដ្ឋអាមេរិក​ត្រូវ​តែ​តាម​ដាន​បន្ត​ទៀត​ចំពោះ​សំណើ​របស់​ខ្លួន៖ «គ្មាន ​នរណា​ម្នាក់​រំពឹង​ថា លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើ​តាម​សំណើ​របស់​លោក អូបាម៉ា នោះ​ទេ។ បញ្ហា​នេះ​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​កិច្ច​ខំ​ប្រឹងប្រែង​បន្ថែម​ទៀត។ វា​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក អូបាម៉ា និង​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ជំរុញ​ឲ្យ​ខ្លាំងក្លា​បន្ថែម​ទៀត។ វា​ជា​រឿង​ធម្មតា​ណាស់​សម្រាប់​កម្ពុជា ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​តប គឺ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ដោះ​លែង​លោក ម៉ម សូណង់ដូ និង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​លោក សម រង្ស៊ី វិល​មក​កម្ពុជា​វិញ»
លោក ហ្វៀល រ៉ូបឺតសុន​ បន្ថែម​ទៀត​ថា ថ្វី​ដ្បិតតែ​សំណើ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ងាយ​ស្រួល​ឆ្លើយ​តប ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ មិន​បាន​បង្ហាញ​ឆន្ទៈ​នយោបាយ​ពិត​ប្រាកដ​ណា​មួយ ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​ឡើយ។ ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ជា​ទស្សនកិច្ច​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក​លើក​ដំបូង​ មក​កម្ពុជា។
លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ជា​ប្រធានាធិបតី​ជាប់​ឆ្នោត​ពីរ​អាណត្តិ ប៉ុន្តែ​លោក ហ៊ុន សែន បាន​កាន់​អំណាច​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨៥ ហើយ​ប្រកាស​បន្ត​កាន់​កាប់​តំណែង​របស់​លោក​ដល់​អាយុ ៩០​ឆ្នាំ។ អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ចាត់​ទុក លោក ហ៊ុន សែន ថា ជា​មនុស្ស​ឆ្លាត ជា​អ្នក​ប្រយុទ្ធ​ប្រកប​ដោយ​ល្បិចកល។ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​បាន​ផ្ដល់​ងារ​ជា “បុរស​ខ្លាំង​នៅ​កម្ពុជា”។
ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ទំនាក់ទំនង​ការទូត​រវាង​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​កម្ពុជា ហាក់​ពុំ​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើយ។ កាល​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០០៦ សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​អន្តរាគមន៍​លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យ​ដោះលែង​អ្នក​រិះគន់​រដ្ឋាភិបាល​ចំនួន ៤​នាក់ រួម​មាន​អតីត​ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា លោក កឹម សុខា លោក ម៉ម សូណង់ដូ នាយក​វិទ្យុ​សំបុកឃ្មុំ លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធាន​សមាគម​គ្រូ​បង្រៀន​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ និង​ប្រធាន​វិទ្យុ​សំឡេង​ប្រជាធិបតេយ្យ លោក ប៉ា ងួនទៀង។
ក្រោយ​ពី​ជំនួប​មិន​បើក​ចំហ​មួយ​រវាង​ឧបការី​ក្រសួង​ការបរទេស​សហរដ្ឋ​ អាមេរិក លោក គ្រីស្តូហ្វឺ ហ៊ីល (Christopher Hill) និង​លោក ហ៊ុន សែន រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​សម្រេច​ដោះលែង​អ្នក​រិះគន់​ទាំង ៤​នាក់​នោះ ឱ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន។ សហរដ្ឋអាមេរិក​ក៏​ធ្លាប់​បាន​ផ្អាក​ជំនួយ​យោធា​ដល់​កម្ពុជា ក្រោយ​ពេល​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​សម្រេច​ចាប់​បញ្ជូន​ជន​ភៀស​ខ្លួន​អ៊ុយហ្គឺរ៍ ចំនួន ២០​នាក់​ទៅ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ចិន កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០៩។
អ្នក​វិភាគ និង​មន្ត្រី​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​តែ​សំណូមពរ​ឲ្យ​កម្ពុជា ផ្ដល់​កាដូ​ដល់​សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រសិន​បើ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ការ​កាដូ​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក​វិញ​នោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

3 comments:

Anonymous said...

មា្ចស់ជំនួយទាំងអស់គួរតែផា្តច់ជំនួយជាបណោ្តះអាសន្នសិន​ ទម្រំាមានអ្នកដឹកនាំថ្មី ។

កាលណាពួកមេឃាតករទាំងនេះគា្មនបា្រក់ជំនួយទេ ពួកវាក៍ទន់ខ្សោយតាមហ្នឹង ​ហើយ វានឹង
រលាយបាត់ពីដែនដីកម្ពុជាដែរ ។​ ដូចពួកពា្រយ
បីសាចអញ្ចឹង កាលណាគា្មនអ្នកផ្តល់ឈាម
ស្រស់ឲវាបំប៉នទេ វាក៍គា្មនកមាំ្លង​ គា្មនចំហាយបី
សាចខ្លាំងកា្ល​​​ ។​ វាក៍គា្មនឬទ្ទិអាចដើរហុតឈាម
មនុស្សលោកបានដែរ ហើយ​ យូរទៅវាក៍រលាយ
បាត់ទៅដែរ ។

ដូចេ្នះ​ សូមអំពាវនាវដលើមា្ចស់ជំនួយទាំងអស់
មេតា្តជួយពិចារណាក្នុងករណិយហ្នឹងផង ហើយ ជួយចាត់ការឲបានឆាប់រហ័ស​ នឹង បានទាន់
ពេលេបាះឆ្នោតខាងមុខនេះផង ។

Anonymous said...

រឿងជំនួយហ៊ុន សែនមិនព្រួយទេ ព្រោះមិនមែន
ពួកវាអត់ អ្នកដែលអត់គឺអ្នកតូចទាប ហើយវា
អាងមហាយក្សចិន មើលស៊ីរីទៅប្រជាជនស្លាប់
ច្រើន ព្រោះអាងចិន រុស្សី ឯពួកហ៊ុន សែនក៏
ល្បែងវានឹងលេងដូចនេះដែរ​ ។

Anonymous said...

ហេតុអ្វីបានជាអ្នកដឹកនាំកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នធ្វើយ៉ាងនេះ​? គឺមកពីពិភពលោកនេះគ្មានយុត្តិធម៌។ បើគ្មាន សហរដ្ឋអាមេរិច និងសហគមន៍អឺរុប ហ៊ុន សែន ច្បាស់ជាសំឡឹង ចិន និងយួនជាមិនខាន។ ជាធម្មតា ប្រទេសណាក៏គេគិតផលប្រយោជន៍ ប្រទេសខ្លួនជាធំដែរ។ បើមានផលប្រយោជន៍​ ដល់ខ្លួនចិន និងយួនប្រាកដជាចូលមកជួយ​ រដ្ឋាភិបាលខ្មែរ។