Cambodian election body rejects opposition chief's bid to vote and run in next week's polls

គ.ជ.ប សម្រេចថា មិនអាចចុះឈ្មោះ​លោក សម រង្ស៊ី ជាបេក្ខជនតំ​ណាងរាស្ត្រ​បានទេ 

Sam Rainsy, center, president of the Cambodia National Rescue Party shakes hands with his party supporters during an election campaign at Kampong Speu province, west of Phnom Penh, Cambodia, Saturday, July 20, 2013. A gunman fired a shot early Saturday into one of the main offices of the opposition party, a day after the exiled leader of the opposition returned home to an exuberant welcome by supporters ahead of this month's general elections. (AP Photo/Heng Sinith)

ដោយ ស៊ុន មេសា RFI

បន្ទាប់ពី​កិច្ចប្រជុំ​អស់​រយៈពេល​ពេញ​មួយថ្ងៃ គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានប្រកាស​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃនេះ​ថា លោក សម រង្ស៊ី មិនអាច​ចុះឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​បេក្ខជន​តំណាងរាស្ត្រ​បានទេ។ មិនបាន​ដោយសារតែ​បញ្ហា​ផ្លូវច្បាប់​ពោលគឺ​បញ្ជី​ឈ្មោះ​អ្នកបោះឆ្នោត​សម្រាប់​ការបោះឆ្នោត​ថ្ងៃទី ២៨ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣នេះ ត្រូវ​បានគ.ជ.ប ផ្តល់​សុពលភាព​រួចហើយ​កាលពី​ថ្ងៃទី ៣១ធ្នូ ឆ្នាំ ២០១២ ។

គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) អះអាង​នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ទី២២នេះ ថា ខ្លួន​មិនអាច​ចុះ ឈ្មោះ ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ចូលក្នុង​បញ្ជី​ជា​បេក្ខភាព​តំណាងរាស្ត្រ សម្រាប់​ការបោះឆ្នោត​នីតិកាល​ទី៥ ថ្ងៃទី២៨ កក្កដា​ខាងមុខនេះ​បានទេ។

បន្ទាប់ពី​កិច្ចប្រជុំ​បិទទ្វា​អស់​រយៈពេល​ពេញ​មួយថ្ងៃ គ.ជ.ប. ដែល​ដឹកនាំ​លោក អ៊ឹម សួស្តី បានប្រកាសថា គជប មិនអាច​ដាក់ឈ្មោះ​លោក សម រង្ស៊ី ចូលក្នុង​បញ្ជី​ជា​បេក្ខភាព​តំណាងរាស្ត្រ​មណ្ឌល​ខេត្តកណ្តាល​បាន​នោះទេ។ គជប បាន​លើក​ហេតុផល​ថា លោក សម រង្ស៊ី មិនបាន​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​ក្នុងការ​ចុះបញ្ជី​បេក្ខជន​ឈរឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់។ នីតិវិធី​ច្បាប់​ដែល​គជប សំអាង​លើ​មាត្រា​ទី៤៩ថ្មី នៃ​ច្បាប់​ស្តីពី​ការបោះឆ្នោត​នោះ និយាយថា លោក សម រង្ស៊ី​មិនមាន​សិទ្ធ​បោះឆ្នោត​បាន​នោះទេ ព្រោះ​គជប បាន​បិទ​បញ្ជី​ឈ្មោះ​អ្នកបោះឆ្នោត ដោយ​ផ្តល់​សុពលភាព​កាលពី​ថ្ងៃទី៣១ធ្នូ ឆ្នាំ២០១២រួចទៅហើយ​នោះ។

គួរ​បញ្ជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ កាលពី​ថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា បាន​សរសេរ​លិខិត​ជូន​លោក អ៊ឹម សួស្តី ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត គជប ដើម្បី​ស្នើសុំ​ឲ្យ​គជប បញ្ចូល​ឈ្មោះ​លោក ទៅក្នុង​បញ្ជី​អ្នកបោះឆ្នោត និង​ក្នុង​បញ្ជី​ផ្លូវការ​បេក្ខជន​តំណាងរាស្ត្រ មណ្ឌល​ខេត្តកណ្តាល របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ។

ទាក់ទិន​នឹង​ការសម្រេច​បដិសេធ​រប​ស់គ​ជប នេះ​ដែល​លោក សុន ឆ័យ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​របស់​គ​ណ​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន អះអាងថា សេចក្តីសម្រេច​នេះ មិន​សម ហេតុ​សម ផល ព្រោះ​លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបាន​ព្រះមហាក្សត្រ​លើកលែងទោស តាម​ហេតុផល​សម្រុះសម្រួល​នយោបាយ ដូច្នេះ​គជប ត្រូវ​ផ្តល់​សិទ្ធ​ចូលរួម​ន​យោ​យ​ឱ្យ​លោក សម រង្ស៊ី​វិញ​ព្រោះ​ការកាត់ទោស​កាលពីពេល​កន្លង​ទៅជា​បញ្ហានយោបាយ​នោះទេ។

តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​នោះ លោក សម រង្ស៊ី មិនអាច​មានឈ្មោះ​ជា​បេក្ខជន​នោះទេ នេះ​បើតាម​លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​អង្កេត​ការណ៍​បោះឆ្នោត ហៅ​កាត់​ថា និ​ហ្វិ​ច។ លោក បានលើកឡើង​ថា​មាន​តែ​វិធី​សម្រុះសម្រួល​ផ្នែក​នយោបាយ​រវាង​រដ្ឋាភិបាល គ.ជ.ប និង​គណបក្សប្រឆាំង តែប៉ុណ្ណោះ។ តែ​ទោះជា​យ៉ាងណា លោក ហង្ស ពុទ្ធោ បាន​ចង់ឱ្យ​ការបោះឆ្នោត​សម្រាប់​នីតិកាល​ទី៥នេះ មាន​វត្តមាន​លោក សម រង្ស៊ី​ចូលរួម​ក្នុង​ឆាកនយោបាយ​ដោយ លោក លើក​ហេតុផល​ថា​ដើម្បីឱ្យ​អ្នកចាញ់ ចាញ់​ដោយ​អស់ចិ្តត ហើយ​អ្នកឈ្នះ​ដោយ​សប្បាយចិត្ត៕

By Sopheng Cheang, The Associated Press

PHNOM PENH, Cambodia - Cambodia's national election body on Monday rejected a late bid by the country's opposition leader to register as a candidate and vote in the general election this coming weekend.

The National Election Committee said in a letter to Sam Rainsy, head of the Cambodia National Rescue Party, that he had missed the deadlines for both running and voting in the July 28 polls. Rainsy and his lawyers had applied for him to vote and be on the ballot.

Prime Minister Hun Sen's Cambodian People's Party is expected to maintain its large majority in parliament, but the vast and enthusiastic crowds that greeted Rainsy's return on Friday suggest the opposition may make its strongest showing ever.

Rainsy returned from self-imposed exile last week after archrival Hun Sen arranged to pardon him for convictions that would have put him in prison for 11 years. Rainsy had called his convictions politically inspired.

Hun Sen has been in power for 28 years and says he has no intention of stepping down soon. His authoritarian rule has given him a stranglehold over the state bureaucracy that makes challenges to his authority difficult to mount.

Rainsy and Cambodian and international rights groups charge the election environment and preparations do not meet international standards for being free and fair, with Hun Sen and his ruling party maintaining too much influence over the process.

Hun Sen said he sought the royal pardon from King Norodom Sihamoni in the interests of national reconciliation and unity. However, the move is more generally seen as an effort to undercut criticism over the polls, which had focused on Rainsy's exclusion. The U.S. and other governments had said Rainsy's exclusion from the campaign would call into question the polls' legitimacy.

The ruling by the National Election Committee is unlikely to slow the momentum of the opposition's new upsurge as Sam Rainsy, a charismatic and fiery speaker, attracts large crowds on a whirlwind schedule taking him to over a dozen provinces in a week.

In the long run, however, it puts him in a legally vulnerable position, as he will not have the protection of parliamentary immunity from arrest. In recent years, Hun Sen and his ruling party, who used to be accused of the widespread use of violence and intimidation against their opponents, have instead used the courts to harass and cripple them. The judiciary especially is criticized by rights groups for being under the government's influence.

Hun Sen has ruled Cambodia for 28 years, and his party has 90 of the 123 seats in the National Assembly. The 60-year-old prime minister recently said that he intends to stay in office until he is 74 — cutting back from an earlier vow to stay in control until he's 90.

The election will be the fifth parliamentary poll since the United Nations brokered a peace deal for Cambodia in 1991, a process mean to end the decades of bloodshed that included the communist Khmer Rouge's catastrophe 1975-79 rule, during which an estimated 1.7 people died in torture centres and labour camps or of starvation or disease.