Thursday, November 21, 2013

កម្ពុជា​ព្រមាន​ថៃ​ឲ្យ​គោរព​និង​អនុវត្ត​សាល​ដីកា​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ


 រូបថត​ថ្ងៃ​ទី​១៥ មេសា ឆ្នាំ​២០១៣។ RFA/Chun Chanboth
ក្រុម​អ្នក​ច្បាប់​ថៃ បាន​ពិភាក្សា​គ្នា​អំពី​សាល​ដីកា​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បី​សិក្សា​មើល​តំបន់​ទ្រនាប់​ជាប់​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ឬ​តំបន់ ៤,៦​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា ដែល​ថៃ ទាមទារ និង​តំបន់​ភ្នំ​ទ្រព្យ ដោយ​សំអាង​ហេតុ​ផល​ថា តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ មិន​បាន​បកស្រាយ​ច្បាស់​លាស់​អំពី​តំបន់​តំបន់​ភ្នំ​ទ្រព្យ ថា​ជា​របស់​ភាគី​ថៃ ឬ​កម្ពុជា ទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ មន្ត្រី និង​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា ថា ភ្នំ​ទ្រព្យ គឺ​ស្ថិត​ក្នុង​បូរណភាព​ទឹក​ដី​ខ្មែរ​ពេញ​ទី។

ដោយ វោហារ ជាតិ RFA, 2013-11-20

អគ្គ​លេខា​អចិន្ត្រៃយ៍​នៃ​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ថៃ លោក ស៊ីហាសាក់ ភួងកេតកែវ (Sihasak Phuangketkeow) បាន​បញ្ជាក់​ថា ក្រុម​អ្នក​ច្បាប់​ថៃ បាន​ពិភាក្សា​គ្នា​អំពី​សាល​ដីកា​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ ត្រង់​វាក្យខណ្ឌ​៩៨ និង ៩៩ ទាក់ទង​នឹង​តំបន់​ទ្រនាប់​មួយ​ចំនួន​ក្បែរ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ និង​ភ្នំ​ទ្រព្យ។

តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ វិច្ឆិកា បាន​បកស្រាយ​សាល​ដីកា​ឆ្នាំ​១៩៦២ ស្ដីពី​ជម្លោះ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ រវាង​កម្ពុជា និង​ថៃ ដោយ​បាន​សម្រេច​ថា តំបន់​ទ្រនាប់​ទំហំ ៤,៦​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា ដែល​ថៃ ទាមទារ ស្ថិត​ក្នុង​បូរណភាព​ដែន​ដី​កម្ពុជា ហើយ​បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​ថៃ ដក​កងទ័ព កង​ប៉ូលិស ឬ​ឆ្មាំ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ​ចេញ​ឲ្យ​អស់។ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នក​នយោបាយ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ថៃ មួយ​ចំនួន នៅ​តែ​មិន​អស់​ចិត្ត​ចំពោះ​សាល​ដីកា​នេះ។

លោក ស៊ីហាសាក់ ភួងកេតកែវ ត្រូវ​បាន​កាសែត​ថៃ បាងកក​ប៉ុស្តិ៍ (Bangkok Post) ស្រង់​សម្ដី​ចុះ​ផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ វិច្ឆិកា ថា តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ មាន​ហេតុ​ផល​ថា តំបន់​ទ្រនាប់​ក្បែរ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ និង​ភ្នំ​ទ្រព្យ វា​មាន​ភូមិសាស្ត្រ​ពាក់ព័ន្ធ​គ្នា ហើយ​ផ្នែក​លើ​ផែនទី​ឧបសម្ពន្ធ​១ គឺ​ភ្នំ​ទ្រព្យ​គួរ​ស្ថិត​ដាច់​ដោយ​ឡែក មិន​គួរ​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​ជម្លោះ​ដូច​តំបន់​ទ្រនាប់​ក្បែរ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ទេ។

ទាក់ទង​នឹង​ការ​អះអាង​របស់​អ្នក​ច្បាប់​ថៃ រួម​ទាំង​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​សាល​ដីកា​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ របស់​ថៃ នេះ លោក​បណ្ឌិត ស៊ន សំណាង បញ្ជាក់​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ វិច្ឆិកា ថា ការ​លើក​ឡើង​បែប​នេះ​វា​យឺត​ពេល​ទៅ​ហើយ ព្រោះ​ថា ភាគី​ថៃ បាន​តវ៉ា និង​លើក​យក​ផែនទី​ដោយ​ឯកតោ​ភាគី​ដូច្នេះ​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៦១ មក គឺ​មុន​ពេល​តុលាការ​យុត្តិធម៌​សហប្រជាជាតិ បាន​កាត់​ក្ដី​ឲ្យ​ភាគី​កម្ពុជា ឈ្នះ​ក្ដី​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៦២ មក​ម្ល៉េះ ហើយ​ត្រូវ​តុលាការ​ទាត់​ចោល។

ចំពោះ​ការ​បកស្រាយ​ផែនទី​ឧបសម្ពន្ធ​១​វិញ លោក​បណ្ឌិត ស៊ន សំណាង បាន​បញ្ជាក់​ថា ភូមិសាស្ត្រ​ផែនទី​ឧបសម្ពន្ធ​១ មិន​មាន​តំបន់​ទ្រនាប់ ឬ​តំបន់ ៤,៦​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា​ទេ ហើយ​ភ្នំ​ទ្រព្យ ក៏​ស្ថិត​ក្នុង​បូរណភាព​កម្ពុជា ទាំង​ស្រុង​ដែរ៖ «ផែនទី​ដែល​យើង​ដាក់​ទៅ​ឆ្នាំ​១៩៥៩ ហ្នឹង​គឺ​ភ្នំ​ទ្រព្យ ក្នុង​ដី​ខ្មែរ​ទាំង​ស្រុង ហើយ​គ្មាន​តំបន់​ណា​តំបន់​ទ្រនាប់​ទេ ថា​មាន​តែ​ព្រំដែន​រួម​តែ​មួយ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ប្រហែល​ចម្ងាយ ៥០០​ម៉ែត្រ ពី​កាំ​ជណ្ដើរ​ទី​១ នៃ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ។ ជា​ខ្សែ​ព្រំដែន​រួម អត់​មាន​តំបន់​ណា​ជា​តំបន់​ទ្រនាប់​ទេ យើង​មិន​ដែល​ទទួល​ស្គាល់​តំបន់​ទ្រនាប់​ទេ ពីព្រោះ​ថៃ គូរ​ផែនទី​ហ្នឹង​ឆ្នាំ​១៩៦១»។

មក​ទល់​ពេល​នេះ ភាគី​ថៃ នៅ​មិន​ទាន់​បាន​អនុវត្ត​សាល​ដីកា​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ នៅ​ឡើយ​ទេ ចាប់​តាំង​ពី​តុលាការ​នេះ​បាន​សម្រេច​ឲ្យ​ភាគី​ថៃ ដក​កងទ័ព​ប្រដាប់​អាវុធ​ចេញ​ពី​តំបន់​ក្បែរ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៣ មក។

លោក​បណ្ឌិត ស៊ន សំណាង ដែល​ជា​ទីប្រឹក្សា​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​ជា​ប្រធាន​សមាគម​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា ដែរ​នោះ បញ្ជាក់​ថា ភាគី​ទាំង​ពីរ កម្ពុជា និង​ថៃ មាន​កាតព្វកិច្ច​អនុវត្ត​ធម្មនុញ្ញ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ត្រង់​មាត្រា​៩៤ ដែល​ត្រូវ​អនុវត្ត​សាល​ដីកា​តុលាការ​នេះ។ បើ​មិន​ដូច្នោះ​ទេ ភាគី​មិន​សុខ​ចិត្ត​ណា​មួយ​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​បន្ត​ទៅ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​សន្តិសុខ​សហប្រជាជាតិ ដើម្បី​បង្ខំ​ឲ្យ​ភាគី​មិន​អនុវត្ត​សាល​ដីកា​នេះ ឲ្យ​អនុវត្ត​សាល​ដីកា ឬ​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ នេះ​ឲ្យ​បាន។

ទាក់ទង​រឿង​សាល​ដីកា​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ អំពី​ជម្លោះ​តំបន់​ក្បែរ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ នេះ​ដែរ កាសែត​ថៃ ឌឹ ណេសិន (The Nation) ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ វិច្ឆិកា ក៏​បាន​ស្រង់​សម្ដី​អ្នក​ច្បាប់ និង​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ថៃ អំពី​ជំហរ​របស់​ខ្លួន​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា​នេះ​ដែរ ហើយ​បាន​សុំ​ឲ្យ​ដាក់​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ជា​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​សម្រាប់​តំបន់​អាស៊ាន ជំនួស​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​វិញ។

No comments: