 |
| ច្រកទ្វារតំបន់ព្រំដែនម៉ាឡៃ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ RFA/Soun Sophalmony |
ដោយ សួន សុផលមុន្នី RFA 2013-11-15
ការរក្សាទំនាក់ទំនងល្អដើម្បីពង្រឹងសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព នៅតាមតំបន់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺកម្ពុជា-ថៃ កំពុងទទួលបានការពេញចិត្តពេញថ្លើមពីសំណាក់ប្រជាជាតិទាំងពីរ ជាពិសេស គឺក្រុមអ្នកភូមិដែលមានលំនៅឋានរស់នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ។
អ្នកភូមិទាំងនោះ ពួកគាត់ម្នាក់ៗមានការរំភើបចិត្តយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលដែលតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) បកស្រាយសាលក្រមរឿងជម្លោះប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីឆ្នាំ១៩៦២ នោះ ត្រូវបានប្រកាសឲ្យគេដឹងឮជាសកលហើយ។ ប៉ុន្តែ កងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរ គឺកម្ពុជា-ថៃ ពុំទាន់មានការផ្ទុះអាវុធច្បាំងគ្នាបង្ហូរឈាមដូចកាលពីលើកមុននោះទេ៖ «ប្រជាជនចេញចូលជាធម្មតា បើកផ្សារបើកអីឲ្យចេញចូលជាធម្មតា។ ថ្ងៃច័ន្ទ វាបើកផ្សារ ថ្ងៃច័ន្ទ ថ្ងៃពុធ ថ្ងៃសុក្រ មួយអាទិត្យវាបើកបីថ្ងៃ បើកឲ្យចូលទៅទិញអី ហើយប្រជាជនខ្មែរយើងអាចចូលដូចជាមានម៉ូតូកង់ គោយន្តអីមកធម្មតា ហើយសព្វថ្ងៃប្រជាជនកំពុងច្រូតនៅក្នុងស្រុកថៃ គេយកឡានមកទទួលព្រឹកទៅល្ងាចមករាល់ថ្ងៃបណ្ដោយ»។
ទិដ្ឋភាពជាទូទៅនៅតាមតំបន់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ នាពេលនេះ ខុសដាច់គ្នាឆ្ងាយកាលពីលើកមុន។ ច្រកទ្វារអន្តរជាតិ និងច្រករបៀងនានាស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ បានបើកទ្វារចំហ។ សកម្មភាពដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម ការចេញចូលឆ្លងដែនប្រកបអាជីវកម្ម ការងារផ្សេងៗរបស់ប្រជាជាតិទាំងពីរ កំពុងមាននិរន្តរភាព។
ក្រៅពីក្រុមអ្នកភូមិដែលជាជនស៊ីវិល នៅមានកងទាហានខ្មែរ និងទាហានថៃ ជាច្រើនម៉ឺននាក់ កំពុងបំពេញកាតព្វកិច្ចឈរជើងការពារបូរណភាពទឹកដីនៅតាមបណ្ដោយខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនរៀងៗខ្លួន។ ទាហានខ្មែរ និងទាហានថៃ ដែលធ្លាប់ប្រើកាំភ្លើងបាញ់បង្ហូរឈាមសម្លាប់គ្នាកាលពីលើកមុន ឥឡូវនេះបានងាកមកប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាល្អឡើងវិញ។
កងទាហានការពារព្រំដែនទាំងនោះបញ្ជាក់ថា សង្គ្រាមក្នុងរឿងជម្លោះប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីលើកមុនបានបណ្ដាលកងទ័ព និងប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ថៃ ស្លាប់ និងរងរបួសទាំងសងខាង។ ក្រៅពីស្លាប់ និងរបួស ការផ្ទះអាវុធនៅគ្រានោះបង្កឲ្យខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។ អ្នកភូមិរាប់ពាន់គ្រួសារ ត្រូវបានជម្លៀសចេញពីភូមិឋាន បណ្ដាលឲ្យដាច់ស្បៀងដាច់បាយដាច់ទឹក និងប៉ះពាល់សុខភាពយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀត។ ទាហានរូបនេះបន្តថា ប៉ុន្តែលើកនេះ ស្ថានការណ៍ទូទៅខុសពីលើកមុន៖ «ខ្មែរយើងដាក់កម្លាំងការពារតាមក្រវាត់ព្រំដែនតាំងពីព្រំប្រទល់ខេត្តឧត្តរមានជ័យ មករហូត មកដល់បឹងត្រកួន អត់មានព្រំដែននៅខាងបឹងត្រកួន នៅធម្មតាអត់មានអីទេ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ខ្ញុំដើរម្សិលមិញពីរថ្ងៃជាប់ហើយ អត់មានទេ»។
ប្រភពពីគ្រូបង្រៀននៅតំបន់ជាយដែនខ្មែរ-ថៃ អោយដឹងថា សង្គ្រាមនៅពេលនោះក៏បានធ្វើឲ្យក្មេងៗតូចៗ និងសិស្សសាលាជាច្រើនម៉ឺននាក់ផ្សេងទៀត បាត់បង់ និងបោះបង់ចោលការរៀនសូត្រ។ ក្មេងទាំងនោះត្រូវបានគេជម្លៀសចេញទៅតាមក្រុមគ្រួសារអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ ទម្រាំបានវិលត្រឡប់ចូលលំនៅឋាន និងបានរៀនសូត្រដូចដើមនៅតាមតំបន់ជាយដែនវិញ។ ក្មេងៗភៀសសឹកទាំងនោះ បានប៉ះពាល់ដល់ការរៀនសូត្រ និងបាក់ស្លុតអារម្មណ៍នៅពេលមានសង្គ្រាមម្ដងៗ។
ប្រភពពីគ្រូបង្រៀនដដែល បញ្ជាក់ថា ពួកគាត់នៅពេលនេះពុំមានអារម្មណ៍តក់ស្លុតដូចលើកមុននោះទេ៖ «រឿងលោកគ្រូអ្នកគ្រូនៅនេះមិនមានបញ្ហាអីទេ ប្រកាសទៅស្ងាត់ច្រៀប។ កាលពីមិនទាន់ប្រកាស ដូចជាមានការចាំស្ដាប់រៀងខ្លួនដែរ អ្នកចេះចាំមើលថា អ៊ីចេះអ៊ីចុះអីទៅ ដល់ប្រកាសទៅអត់ឃើញមានអីផង ស្ងាត់ច្រៀប ចេះតែភ័យរៀងខ្លួនខ្លាចនេះមិនសុខចិត្ត នុះមិនសុខចិត្ត ដល់ប្រកាសចេញមកដូចមិនមានបញ្ហាអីផង។ ពីដើមចេះតែនាំគ្នានិយាយចាំមើល ដល់ឥឡូវនេះមិនមានអ្នកណាគេនិយាយអីទេ បើរឿងអ្នកស្រុកចេះតែចង់បានសន្តិភាព»។
នៅមុនថ្ងៃប្រកាសសាលក្រមរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ បានប្រកាសជំហររួមគ្នាក្នុងការរក្សាសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនៅតាមព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ។ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរអះអាងថា ទោះបីតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ ប្រកាសសាលក្រមពីរឿងជម្លោះប្រាសាទព្រះវិហារ មានលទ្ធផលបែបណាក៏ដោយ តែភាគីទាំងពីរបានប្ដេជ្ញារួមគ្នា ដោយផ្ដោតជាសំខាន់លើស្ថិរភាព និងសន្តិសុខនៅតាមតំបន់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ រវាងប្រទេសទាំងពីរ៕
No comments:
Post a Comment