![]() |
(Photo: The Phnom Penh Post) |
2013-05-21 RFA
\
ប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀ បចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) លោក អ៊ឹម សួស្តី បានអនុញ្ញាតឲ្យអ្នករាយការណ៍ ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សកម្ ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី (Surya Prasad Subedi) ជួបពិភាក្សាការងារនៅថ្ងៃទី ២១ ខែឧសភា។
ការជួបពិភាក្សានេះ ធ្វើឡើងមួយថ្ងៃបន្ទាប់ពី គណបក្សប្រឆាំងបានដាក់ញត្តិ ជូនលោក ស៊ូប៊ែឌី ទាមទារឲ្យលោកជួយដាក់សម្ពា ធដល់ គ.ជ.ប កែទម្រង់សមាសភាពក្បាលម៉ាស៊ី នដឹកនាំ គ.ជ.ប និងសុំឲ្យអនុវត្តតាមអនុសា សន៍សង្គមស៊ីវិល។
តើលោក ស៊ូប៊ែឌី មានឥទ្ធិពលអាចជំរុញឲ្យ គ.ជ.ប ធ្វើកំណែទម្រង់បានដែរឬទេ?
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណៈកម្មា ធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បញ្ជាក់ថា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី មិនមានឥទ្ធិពល ឬអាចដាក់សម្ពាធមកលើ គ.ជ.ប ឲ្យអនុវត្តនូវអ្វីដែលជាកា រទាមទាររបស់អង្គការសង្គមស៊ ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំងបានឡើយ។
គណបក្សប្រឆាំង និងពលរដ្ឋជាង ៥ពាន់នាក់ បានដាក់លិខិតជូនលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា។ ញត្តិនោះបានស្នើឲ្យលោក ស៊ូប៊ែឌី ជួយជំរុញឲ្យ គ.ជ.ប សើរើឡើងវិញនូវបញ្ជីអ្នកបោ ះឆ្នោតដែលមានភាពមិនប្រក្ រតីតាមការរកឃើញរបស់អង្គកា រ អ៊ីន.ឌី.អាយ (NDI) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងរបស់អង្គការឃ្លាំមើលកា របោះឆ្នោតក្នុងស្រុក ខុមហ្វ្រែល (Comfrel)។ ញត្តិក៏បានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិ បាលអនុញ្ញាតឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិលត្រឡប់មកចូលរួមការបោះឆ្ នោត ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សកាន់អំណាច បញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់តួនាទី និងមធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយរបស់ រដ្ឋ ដើម្បីវាយប្រហារលើគណបក្សប្រជែងជាដើម។
អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា ពន្យល់ថា ការស្នើសុំនោះមិនមានអ្វី ប្លែកនោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា គ.ជ.ប នៅតែបន្តជំហរអនុវត្តតាមច្ បាប់ដដែល ហើយថាគណបក្សប្រឆាំង និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល មិនអាចយកសម្ពាធពីលោក ស៊ូប៊ែឌី មកដាក់ឲ្យ គ.ជ.ប អនុវត្តនូវអ្វីដែលពួកគេ ចង់បានឡើយ៖ «ខ្ញុំគ្រាន់តែរំលឹកឡើងវិញ គ.ជ.ប នៅតែរក្សាជំហររបស់ខ្លួន ដដែលក្នុងការអនុវត្តតាមច្ បាប់។ អ្វីដែលដាក់បន្ទុក ឬដាក់សម្ពាធមកលើ គ.ជ.ប ដែលមិនមែនជាសមត្ថកិច្ច គ.ជ.ប គឺ គ.ជ.ប មិនអាចធ្វើបានទេ ព្រោះត្រូវអនុវត្តតាមច្បាប់ »។
ការប្រកាន់ជំហរនឹងរបស់ គ.ជ.ប ក្នុងកាលៈទេសៈជិតបោះឆ្នោតនោ ះត្រូវបាននាយកប្រតិបត្តិ គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត្យ និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា លោក ហង្ស ពុទ្ធា យល់ថា ការចាប់ផ្ដើមប្រកួតប្រជែង ផ្ដើមដោយការមិនទុកចិត្តគ្ នារវាង គ.ជ.ប ជាមួយគណបក្សនយោបាយមុនការបោះឆ្នោត នាំឲ្យមានការច្រានចោលនូវ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនាពេល ខាងមុខ។
មួយវិញទៀត ម្ចាស់ឆ្នោតអាចនឹងបាត់ជំនឿ ទៅលើ គ.ជ.ប និងអាចលះបង់សិទ្ធិទៅបោះឆ្ នោតបាន៖ «អ្វីដែលបារម្ភនោះត្រង់ថា ការចាប់ផ្ដើមប្រកួតប្រជែង នោះ ផ្ដើមចេញពីការមិនទុកចិត្ តគ្នាទៅហើយ អ៊ីចឹងការប្រកាសលទ្ធផលអាច នឹងប្រកាសថាមិនទទួលយក ឬគ្មានន័យស្អីសម្រាប់អ្នក ចូលរួមការបោះឆ្នោតនេះ ក៏អាចធ្វើឲ្យសភាពការណ៍តា នតឹងអាចនឹងកើតមានឡើង»។
មិនខុសគ្នាដែរ អ្នកវិភាគឯករាជ្យ អ្នកស្រី ជា វណ្ណាត មានមតិថា លទ្ធផលបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុ ខអាចនិយាយបានថា នឹងមានការបដិសេធមិនទទួលស្ គាល់ បើទោះបីជាគណបក្សណាមួយជា អ្នកឈ្នះក៏ដោយ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា លោក ស៊ូប៊ែឌី មានឱកាសជួបជាមួយលោកនាយក រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងបេសកកម្មលើកនេះ ដើម្បីស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាល ដែលជាបញ្ជាការរបស់ គ.ជ.ប ឲ្យធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរ និងកែទម្រង់ គ.ជ.ប តាមការទទូចសុំពីអង្គការ សង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំង៖ «យើងអាចទាយដឹងថា នឹងគ្មានការទទួលស្គាល់ទៅ ហើយនរណាឈ្នះក៏ដោយ នរណាចាញ់ក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ អ្នកបញ្ជាលើបញ្ជាការនោះ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រី មិនមែន គ.ជ.ប ហ្នឹងអាចដោះដូរបានស្រេចតែ ចិត្ត។ ត្រង់ថា កែឬមិនកែស្អីនៅលើប្រមុខ រដ្ឋាភិបាល មិនមែននៅត្រឹម គ.ជ.ប ទេ»។
ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រី គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា បញ្ជាក់ថា ការទស្សន៍ទាយលទ្ធផលទុកមុន និងការប៉ាន់ថាលទ្ធផលបោះឆ្ នោតនោះអាចនឹងត្រូវបដិសេធ មិនទទួលស្គាល់ផ្លូវការនោះ គ្រាន់ជាទស្សនៈបែបនយោបាយប៉ ុណ្ណោះ។ លោកពន្យល់ថា គណបក្សទាំងអស់ដែលបានឈរឈ្មោ ះចូលប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្ នោតសកលនាខែកក្កដា ខាងមុខ បានចុះកិច្ចសន្យាជាមុនជា មួយ គ.ជ.ប ថានឹងទទួលយកលទ្ធផលនៃការ បោះឆ្នោតនៅពេលដែលការបោះឆ្ នោតប្រព្រឹត្តទៅសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
ម្យ៉ាង ការបដិសេធលទ្ធផលបោះឆ្នោតនោះ សោត ក៏មិនអាចស្ទះដំណើរការបង្ កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីនោះដែរ ប្រសិនបើគណបក្សណាមួយរកសំ ឡេងអាសនៈសភាបានលើសពី ៥០ បូក ១ នោះ។
អ្នកសិក្សាផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ សង្គម លោក កែម ឡី យល់ថា ការដែលរដ្ឋាភិបាល និង គ.ជ.ប មិនទទួលនូវការស្នើសុំរបស់ លោក ស៊ូប៊ែឌី ជាការខាតបង់ និងធ្វើឲ្យកម្ពុជា ស្ថិតនៅឯកោពីប្រទេសដែលមា នលិខិតបទដ្ឋានក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ។ លោក កែម ឡី ពន្យល់ថា អង្គការសហប្រជាជាតិមានតួនាទី សំខាន់ក្នុងការតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យអនុវត្តកិច្ ចការសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតជាដើម។
លោក កែម ឡី៖ «វាមិនជាបញ្ហាទេ ប្រទេសយើងមានឯករាជ្យភាព ប៉ុន្តែតម្លៃរបស់វាយើងចង់ បានតម្លៃឲ្យប្រទេសយើងខិត មកប្រទេសឯកោ ឬក៏តម្លៃរបស់យើងស្ថិតក្នុ ងប្រទេសគោរពនូវលិខិតបទដ្ឋា នគតិយុត្តិជាលក្ខណៈតំបន់ ឬលក្ខណៈអន្តរជាតិ។ ឧទាហរណ៍ ដូចជាយើងព្រមយកអ្នករាយកា រណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជា ជាតិ យើងត្រូវតែគោរពអនុសាសន៍ របស់គេ បើទោះបីជាអនុសាសន៍នោះល្អ ឬមិនល្អក៏ដោយ ក៏យើងយកមកសិក្សា ហើយត្រូវយកមកកែប្រែ»។
ដំណើរបេសកកម្មលើកទី៩ រយៈពេល ១សប្ដាហ៍នៅកម្ពុជា របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្ រចាំកម្ពុជា លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី នឹងស្វែងយល់ពីភាពរីកចម្រើ នក្នុងការអនុវត្តអនុសាសន៍ ទាំងឡាយពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ ធតុលាការ កំណែទម្រង់សភា កំណែប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ដែលលោកបានធ្វើបន្ទាប់ពីបេ សកកម្មកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២។ បេសកកម្មរបស់លោកលើកនេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំង រំពឹងទុកថា នឹងអាចជួយបង្កើនបរិយាកាសងា យស្រួលសម្រាប់ការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នាខែកក្កដា ខាងមុខ។
អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោ តនៅកម្ពុជា យល់ថា បើទោះជា គ.ជ.ប មិនអនុវត្តតាមអនុសាសន៍របស់ អង្គការសង្គមស៊ីវិល ឬអនុសាសន៍របស់លោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ក៏ដោយ ក៏ចំណុចមួយដែល គ.ជ.ប អាចធ្វើទៅបានដើម្បីឲ្យមា នការសុខចិត្តទាំងអស់គ្នា នោះ គឺការបង្កើតនូវគណៈកម្មការ ជ្រើសរើសគណៈកម្មការឃុំសង្កា ត់រៀបចំការបោះឆ្នោត និងមន្ត្រីការិយាល័យរៀបចំកា របោះឆ្នោត។ ការបង្កើតគណៈកម្មការជ្រើសរើ សនោះ អាចធ្វើទាន់ពេលវេលា និងមិនខុសច្បាប់នោះទេ។ ម្យ៉ាង អាចលាងជម្រះការចោទប្រកាន់ មួយចំនួនដែលលើកឡើងថា គ.ជ.ប តែងជ្រើសរើសមន្ត្រីបោះឆ្នោ តតែបក្ខពួករបស់ខ្លួន និងនាំឲ្យខ្វះទំនុកចិត្ត ពីគណបក្សដទៃ ចំពោះការជឿជាក់ថាមន្ត្រីទាំងនោះអាចអនុវត្តន៍ជាអាជ្ញា កណ្ដាលក្នុងការបោះឆ្នោតបា នដែរ ឬយ៉ាងណា៕
4 comments:
After viewing and listening to the student who has questioned to Surya Prasad Subedid, I agreed with the student. I personally don't like to see any foreingers like him comes to work in Cambodia and then spy and talk bad about Cambodia. I dislike this man 'Surya Prasad Subedid'. He should get his ass out of my country. He is Indian man, I believe he looks down on Cambodian people. Also, I noticed that Indian people are so arogent and attidue. I really don't like them.
Khmer man
12:38AM KEEP AH VIET OK? FUKER!
subedi is biased toward my country cambodia. i think cambodia should ask him direct questions about his bad intention toward cambodia, you know! i'm glad these students ask him direct questions and not afraid of him because he does not represent cambodia, you know!
when you get you country reports about cambodia from biased group of people, of course, you too are biased! of course, i don't blame cambodia for not wanted him there to represent the country, really!
Post a Comment