Wednesday, May 15, 2013

"ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម​​បង្ក​វិបត្តិ​ដីធ្លី​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​កម្ពុជា"

សកម្មភាព​កាប់​បំផ្លាញ​ ព្រៃ​ឈើ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ឈ្មោះ ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ (Hoang Anh Gia Lai) នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​អំឡុង​ឆ្នាំ​២០១៣។ Global Witness Photo
អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក (Global Witness) បាន​រក​ឃើញ​ថា ក្រុមហ៊ុន​ចម្ការ​កៅស៊ូ​ធំ​ពីរ​របស់​វៀតណាម កំពុង​បង្ក​វិបត្តិ​ដីធ្លី​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ រំលោភ​ច្បាប់ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដោយ​គ្មាន​ទោសពៃរ៍​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ប្រទេស​ឡាវ តាម​រយៈ​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ដាំ​ដើម​កៅស៊ូ។
ដោយ ជី វិតា 2013-05-13 RFA
របាយការណ៍​របស់​​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក ចេញ​ផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៣ ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៣ នេះ បង្ហាញ​ថា ក្រុមហ៊ុន​ដំណាំ​កៅស៊ូ​របស់​វៀតណាម ពីរ ឈ្មោះ ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ (Hoang Anh Gia Lai= HAGL) និង​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប (Vietnam Rubber Group=VRG) ដែល​ទទួល​បាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​ឡាវ កំពុង​ឃុបឃិត​ជាមួយ​មន្ត្រី​​រដ្ឋាភិបាល ពាណិជ្ជករ និង​ឧកញ៉ា​ពុករលួយ​ បំពាន​ច្បាប់ បង្ក​មហន្តរាយ​ដល់​បរិស្ថាន និង​ជីវភាព​រស់​នៅ​របស់​ប្រជា​សហគមន៍​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំង​ ពីរ។

លទ្ធផល​ស្រាវជ្រាវ​អស់​រយៈពេល​ជាង​មួយ​ឆ្នាំ ដែល​មាន​កម្រាស់ ៤៩​ទំព័រ របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក បន្ត​ថា សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ តាម​រយៈ​ការ​កាប់​រាន​ព្រៃ​ឈើ​ដើម្បី​ដាំ​កៅស៊ូ បាន​បង្ក​ផលវិបាក​ជា​ច្រើន​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​រាប់​សែន​នាក់។
មន្ត្រី​គ្រប់គ្រង​យុទ្ធនាការ​ដីធ្លី​នៃ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក អ្នកស្រី ម៉េកហ្កេន ម៉ាកឃីនណេស (Megan MacInnes) មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​ពឹង​ពាក់​អាស្រ័យ​ផល​ពី​ធនធាន​ធម្មជាតិ កំពុង​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ជា​ច្រើន៖ «រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ​មាន​មនុស្ស​ ប្រមាណ ៤​សែន​នាក់ រង​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​ការ​ច្បាម​យក​ដី។ ចំនួន​នេះ​គឺ​សម្រាប់​តែ ១២​ខេត្ត​ប៉ុណ្ណោះ មិន​មែន​ទូទាំង​កម្ពុជា នោះ​ទេ។ នៅ​តាម​សហគមន៍​នានា ដែល​យើង​ចុះ​សាកសួរ ពួកគេ​កំពុង​ជួប​បញ្ហា​ច្រើន​ណាស់។  ពួកគេ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​អស់​សង្ឃឹម​យ៉ាង​ខ្លាំង ដោយសារ​តែ​ចម្ការ​កៅស៊ូ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ គឺ​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ និង​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប។ វត្តមាន​ចម្ការ​កៅស៊ូ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ បណ្ដាល​ឲ្យ​ប្រជា​សហគមន៍​ទាំង​នោះ​បាត់​បង់​ដី​ស្រែ​ចម្ការ​របស់​ខ្លួន បាត់បង់​លទ្ធភាព​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ព្រៃ និង​ប្រភព​ទឹក។ ពួកគេ​ជួប​ការ​លំបាក​ទទួល​ទាន​ដោយសារ​តែ​ចំណូល​ត្រូវ​បាន​ធ្លាក់​ចុះ ហើយ​បញ្ហា​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​គេ​ប្រឈម​នោះ គឺ​ការ​គំរាម​កំហែង​អាយុ​ជីវិត ឬ​ការ​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ពេល​ពួក​គេ​ព្យាយាម​តវ៉ា​រឿង​ដីធ្លី»
កាប់​ឈើ Global Witness
សកម្មភាព​កាប់​បំផ្លាញ​ ព្រៃ​ឈើ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ឈ្មោះ ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ (Hoang Anh Gia Lai) នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​អំឡុង​ឆ្នាំ​២០១៣។ Global Witness Photo
របាយការណ៍​បាន​បន្ត​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ខ្លួន​ឯង​ជា​ចំណែក​មួយ​នៃ​បញ្ហា​ទាំង​នេះ។ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​ផ្ដល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​សម្បទាន​ដីធ្លី​ទាំង​បំពាន​ច្បាប់ ហើយ​ក៏​មិន​បាន​ចាត់​វិធានការ​ផ្លូវ​ច្បាប់​ណា​មួយ​នៅ​ពេល​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ បំពាន​ច្បាប់​កម្ពុជា ដោយ​បើក​ចំហ។
ការ​ទទួល​ដី​សម្បទាន​លើស​ចំនួន​ច្បាប់​កំណត់​ដែល​ជា​ទង្វើ​បំពាន​ច្បាប់​ របស់​មន្ត្រី​ពុករលួយ​ជា​រឿង​មួយ។ ប៉ុន្តែ​ការ​កាប់​រាន​ច្បាម​យក​ដី​បន្ថែម​លើស​កំណត់​ក្នុង​កិច្ចសន្យា​តាម​ តែ​អំពើ​ចិត្ត ដោយ​គ្មាន​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ពី​ភ្នាក់ងារ​រដ្ឋ គឺ​ជា​បញ្ហា​មួយ​ផ្សេង​ទៀត។
យោង​តាម​ច្បាប់​កម្ពុជា ការ​ផ្ដល់​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​មួយ មិន​អាច​ឲ្យ​លើស​ពី​មួយ​ម៉ឺន​ហិកតារ​ទេ។ ប៉ុន្តែ​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ ទទួល​បាន​ជិត ៥​ម៉ឺន​ហិកតារ (៤៧.៣៧០)។ ចំណែក​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប ទទួល​បាន​ជាង ១.៦​សែន​ហិកតារ (១៦១.៣៤៤)។
ទាក់ទង​នឹង​យុទ្ធសាស្ត្រ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​លើ​ធនធាន​ធម្មជាតិ នាយក​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ គឺ​លោក ដន ង្វៀន ឌឹក (Doan Nguyen Duc) ត្រូវ​បាន​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក ដក​ស្រង់​សំដី​ដោយ​និយាយ​ថា៖ "ខ្ញុំ​គិត​ថា ធនធាន​ធម្មជាតិ​មាន​កំណត់ ដូច្នេះ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ការ​ច្បាម​យក​ធនធាន​ទាំង​នោះ​មុន​ពេល​វា​បាត់បង់​អស់"
អ្នកស្រី ម៉េកហ្កេន ម៉ាកឃីនណេស នៃ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ មាន​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់ និង​ឧកញ៉ា​គ្រាក់ៗ​នៅ​កម្ពុជា៖ «សម្រាប់ ​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ច្រើន​នៅ​ខេត្ត​រតនគិរី និង​ប្រភព​ពី​អ្នក​ស្រុក​នៅ​ទី​នោះ បាន​ឲ្យ​យើង​ដឹង​ថា ក្រុមហ៊ុន​នេះ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ក្នុង​របរ​កាប់​រាន​ព្រៃ និង​ដឹក​ជញ្ជូន​ឈើ​ចេញ​ពី​តំបន់​សម្បទាន។ ការ​ផ្ដល់​ដី​សម្បទាន​នៅ​ទី​តំបន់​ព្រៃ​អភិរក្ស ជា​ព្រៃឈើ​ដែល​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់ គឺ​ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់។ ដូច្នេះ​ប្រការ​ដែល​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ អាច​មាន​កិច្ច​សន្យា​កាប់​រាន​ព្រៃ​ជាមួយ​ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ជា​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ខ្លាំង​ណាស់ ដែល​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ជា​បន្ទាន់»
សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប ត្រូវ​បាន​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក សង្ស័យ​ថា កំពុង​រក​ស៊ី​ជា​ដៃគូ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន សេង គាង (Seng Keang Company) នៅ​ខេត្ត​រតនគិរី ។ ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន សេង គាង គឺ​​​អ្នកស្រី សេង គាង ជា​អតីត​ភរិយា​របស់​លោក ឌី ចូច ជា​បង​ប្អូន​ជី​ដូន​មួយ​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០៧ អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក ធ្លាប់​បាន​រាយការណ៍​អំពី​សកម្មភាព​កាប់​រាន​ព្រៃ​ឈើ​របស់​ក្រុមហ៊ុន សេង គាង នេះ នៅ​ខេត្ត​កំពង់ធំ។ សាខា​ក្រុមហ៊ុន​ពីរ​របស់​ក្រុមហ៊ុន រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប ក៏​មាន​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រៀបចំ​ដែន​ដី នគរូបនីយកម្ម និង​សំណង់ លោក អ៊ឹម ឈុនលឹម ដែរ។
កាប់​ឈើ រតនគិរី ៦១០
កុម្ភៈ-២០១៣៖ ដើម​ឈើ​ច្បោះ ឬ​ដើម​ឈើ​របស់​ពលរដ្ឋ​ផលិត​ជ័រ​ទឹក​នៅ​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​លំផាត់ ខេត្ត​រតនគិរី ដែល​ប្រភព​ពី​ពលរដ្ឋ​អះអាង​ថា ត្រូវ​កាប់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ លំផាត់ (Hoang Anh Lumphat) ​ជា​សាខា​របស់​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ (HAGL)។ រូប​ផ្ដល់​ឲ្យ​ដោយ​សហគមន៍​ឃុំ​ស្រែអង្គ្រង
ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ និង​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប បាន​ទទួល​ថវិកា​កម្ចី​ពី​សាជីវកម្ម​ហិរញ្ញវត្ថុ​អន្តរជាតិ (International Financial Corporation) និង​ធនាគារ ឌុចឆឺ (Deutsche Bank) ដើម្បី​ធ្វើ​វិនិយោគ​ដាំ​ដើម​កៅស៊ូ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ឡាវ និង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១១។ ចំណែក​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប ផ្ដើម​វិនិយោគ​ដំណាំ​កៅស៊ូ​នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៦។ ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​ពីរ​មាន​សាខា​ក្រុមហ៊ុន​ច្រើន​ទៀត​នៅ​កម្ពុជា។ ទីផ្សារ​ធំ​របស់​ផលិតផល​កៅស៊ូ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ធំ​ទាំង​ពីរ​នេះ គឺ​ប្រទេស​ចិន។
អ្នកស្រី ម៉េកហ្កេន ម៉ាកឃីនណេស នៃ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក មាន​ប្រសាសន៍​បន្ត​ថា ទាក់ទង​នឹង​ការ​កាប់​ព្រៃ​ឈើ​ធម្មជាតិ​ចោល ហើយ​ដាំ​ជំនួស​មក​វិញ​នូវ​ដំណាំ​កៅស៊ូ ​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​ហេតុផល​មិន​ល្អ​បី៖ «ហេតុផល​ទី​១ គឺ​ថា ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា ត្រូវ​បាន​ការពារ​ដោយ​ច្បាប់ មិន​មែន​ចេះ​តែ​ត្រូវ​កាប់​តាម​អំពើ​ចិត្ត​នោះ​ទេ។ កម្ពុជា​មាន​ច្បាប់​ព្រៃ​ឈើ ច្បាប់​ភូមិបាល និង​លិខិត​បទដ្ឋាន​គតិយុត្តិ​ផ្សេងៗ​ទៀត។ ដូច្នេះ ប្រសិន​បើ​ក្រុមហ៊ុន​ណា​មួយ​ទទួល​បាន​ដី​សម្បទាន មាន​ព្រៃឈើ​ដែល​ត្រូវ​ការពារ ហើយ​ក្រុមហ៊ុន​កាប់​រាន​ព្រៃ​ឈើ​នោះ វា​គឺ​ជា​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​ជា​ច្រើន​មាត្រា។ ហេតុផល​ទី​២ ប្រជា​សហគមន៍​ដែល​រស់​នៅ​ជុំវិញ​ព្រៃ​ឈើ​ទាំង​នោះ ត្រូវ​ពឹង​អាស្រ័យ​លើ​អនុផល​ព្រៃ​ឈើ ដើម្បី​ទ្រទ្រង់​ជីវភាព​របស់​ខ្លួន។ ពួកគេ​ប្រមូល​ជ័រ បេះ​ស្លឹក​ឈើ ឫស​ឈើ​ធ្វើ​ជា​ថ្នាំ​ព្យាបាល និង​ប្រមូល​អនុផល​ផ្សេងៗ​ទៀត ធ្វើ​ជា​ម្ហូប​អាហារ។ ដូច្នេះ នៅ​ពេល​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​ចូល​មក​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ទាំង​នោះ មិន​បាន​គិតគូរ​អំពី​ផល​អវិជ្ជមាន​ដែល​ប៉ះពាល់​ជីវភាព​រស់​នៅ​របស់​ប្រជា​ សហគមន៍ ក៏​វា​ជា​ការ​រំលោភ​ច្បាប់​កម្ពុជា ផង​ដែរ។ ហេតុផល​ទី​បី ការ​កាប់​ព្រៃ​ធម្មជាតិ​ចោល ហើយ​ដាំ​ជំនួស​មក​វិញ​នូវ​ចម្ការ​កៅស៊ូ គឺ​ពិត​ជា​មិន​មាន​គុណភាព​ដូច​គ្នា​ទេ។ ព្រៃ​ធម្មជាតិ​ពិត​ជា​មាន​គុណភាព និង​តម្លៃ​ខ្ពស់​ឆ្ងាយ​ដាច់​ពី​ដើម​កៅស៊ូ មិន​អាច​ប្រៀប​ធៀប​គ្នា​បាន​ទេ»
គោល​បំណង​មួយ​នៃ​ការ​ផ្ដល់​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច គឺ​ការ​បង្កើត​ឱកាស​ការងារ​ដល់​ប្រជា​សហគមន៍។ ប៉ុន្តែ​បើ​តាម​អ្នកស្រី ម៉េកហ្កេន ម៉ាកឃីនណេស បាន​រក​ឃើញ​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​មិន​បាន​ទទួល​បាន​អត្ថប្រយោជន៍​ពី​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ​នោះ​ទេ៖ «យើង​បាន​ចំណាយ​ពេល​ច្រើន​ស្វែង​យល់​ពី​ប្រជា​សហគមន៍​ ដែល​រស់​នៅ​ជិត​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ និង​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប។ យើង​មិន​បាន​សួរ​នាំ​ពួកគាត់ ដោយ​រក​តែ​ចំណុច​អវិជ្ជមាន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ក៏​សួរ​គាត់​អំពី​ចំណុច​ល្អៗ​ដែល​ពួកគាត់​អាច​ទទួល​បាន​ពី​ ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​ពីរ​ផង​ដែរ។ ប្រជាជន​មូលដ្ឋាន​ដែល​យើង​សាកសួរ​ទាំង​អស់ សុទ្ធតែ​បាន​ប្រាប់​យើង​ដូចៗ​គ្នា​ថា ពួកគេ​មិន​ទទួល​បាន​ការងារ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ទេ ហើយ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​ខ្លះ​ទទួល​បាន​មែន ប៉ុន្តែ​ក៏​មិន​សប្បាយ​ចិត្ត​នឹង​ការងារ​នោះ​ឡើយ ដោយសារ​តែ​លក្ខខណ្ឌ​ការងារ​ដែល​ផ្ដល់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ និង​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប នោះ​មិន​ល្អ។ ឧទាហរណ៍៖ ការងារ​ក្នុង​ចម្ការ​កៅស៊ូ​នោះ មិន​មាន​កិច្ចសន្យា​ប្រាក់​ខែ​បើក​យឺត ពេល​ខ្លះ​បាត់​ប្រាក់​ខែ​តែម្ដង ក្រុមហ៊ុន​មិន​ផ្ដល់​សម្ភារៈ​ការពារ​សុវត្ថិភាព​ដល់​កម្មករ​ពេល​ធ្វើ​ការ ដូច​ជា​សម្លៀក​បំពាក់​ការពារ​ជាតិ​គីមី មិន​មាន​ជំនួយ​មធ្យោបាយ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កាន់​ចម្ការ​កៅស៊ូ និង​មិន​បាន​ផ្ដល់​ការ​ព្យាបាល​សុខភាព​ជាដើម»
របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក ក៏​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា នៅ​កម្ពុជា ព័ត៌មាន​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ផ្ដល់​ដី​សម្បទាន ពុំ​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​លាតត្រដាង​ឲ្យ​ដឹង​ជា​សាធារណៈ​ឡើយ។ ឧទាហរណ៍៖ ព័ត៌មាន​អំពី​តំបន់​ណា​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ដាក់​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​វិនិយោគ ព័ត៌មាន​អំពី​ការ​ចរចា​ដេញ​ថ្លៃ​ជួល​ដី ព័ត៌មាន​អំពី​ការ​វាយ​តម្លៃ​ផល​ប៉ះពាល់​បរិស្ថាន និង​សង្គម​ជាដើម មិន​ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​បញ្ចេញ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្លួន​ដឹង​​ឯង​ឡើយ។ ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ មធ្យោបាយ​តែ​មួយ​គត់​ដែល​ពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​អាច​ដឹង​ទៅ​បាន​ថា ដី​និង​ព្រៃ​ដែល​ខ្លួន​កំពុង​រស់​នៅ​អាស្រ័យ​ផល ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​ជួល​ទៅ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន គឺ​នៅ​ពេល​ណា​ដែល​ពួកគេ​ឃើញ​គ្រឿងចក្រ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ចូល​មក​ឈូស​ឆាយ។
ក្រសួង​កសិកម្ម​មាន​ប្រព័ន្ធ​ទិន្នន័យ អនឡាញ (Online) អំពី​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ដែរ។ ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ទិន្នន័យ​គ្រប់គ្រាន់ មិន​សូវ​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព និង​មិន​មាន​ព័ត៌មាន​លំអិត​អំពី​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ឡើយ។ ការ​លាក់បាំង​ព័ត៌មាន​នេះ មិន​ត្រឹមតែ​ធ្វើ​ឲ្យ​ជន​រង​គ្រោះ (ពី​ការ​ច្បាម​យក​ដី) បាត់បង់​លទ្ធភាព​តវ៉ា​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល និង​ក្រុម​ឈ្មួញ​វិនិយោគ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​វា​បាន​ក្លាយ​ជា​ទម្លាប់ ឬ​ជា​វប្បធម៌​លាក់លៀម​សេចក្ដី​សម្រេច​ចិត្ត​ច្បាម​យក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​រដ្ឋ​ ទៀត​ផង។
អ្នកស្រី ម៉េកហ្កេន ម៉ាកឃីនណេស នៃ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ស្រាវជ្រាវ​របស់​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក និង​អង្គការ​ដទៃ​ទៀត បាន​រក​ឃើញ​ថា ជា​យូរ​មក​ហើយ កម្ពុជា​មាន​បញ្ហា​ក្នុង​ការ​គ្រប់គ្រង​ធនធាន​ធម្មជាតិ​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​បាន​ ល្អ៖ «ជាក់​ស្ដែង​ទី​មួយ យើង​ឃើញ​ចំណាត់​ការ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ធនធាន​ធម្មជាតិ​មិន​ល្អ​នោះ កើត​មាន​ចំពោះ​ព្រៃ​ឈើ។ ទី​២ គឺ​សម្បទាន​រ៉ែ ឧស្មាន់ និង​ប្រេង។ ឥឡូវ​យើង​ឃើញ​វិបត្តិ​នេះ​បាន​កើត​ឡើង​ចំពោះ​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ទៀត។ មន្ត្រី​ធំៗ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ច្បាម​យក​ដី គឺ​ដី​ដែល​ពលរដ្ឋ​កំពុង​រស់​នៅ​លើ​បង្កបង្កើន​ផល និង​ពឹង​ពាក់​អាស្រ័យ​ផល​ដើម្បី​រស់។ អ្វី​ដែល​ភ្ញាក់​ផ្អើល​កាន់​តែ​ខ្លាំង​នោះ គឺ​នៅ​កម្ពុជា មាន​មហាសេដ្ឋី​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល ៥​រូប បាន​ច្បាម​យក​ដី​មក​កាន់​កាប់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ច្រើន​ហួស​មិន​គួរ​ឲ្យ​ជឿ។ បើ​បូក​បញ្ចូល​គ្នា ពួកគេ​ទាំង ៥​នាក់​នោះ មាន​ជាង ៥​សែន​ហិកតារ (៥០០.០០០) នៅ​ខណៈ​ច្បាប់​កម្ពុជា អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មាន​ត្រឹមតែ ១​ម៉ឺន​ហិកតារ (១០.០០០) ប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​មួយ»
គិត​មក​ដល់​ចុង​ឆ្នាំ​២០១២ ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​ជួល​ដី​ជា​លក្ខណៈ​សម្បទាន​ដី​សេដ្ឋកិច្ច​ចំនួន ២.៦​លាន​ហិកតារ ដែល​ក្នុង​ចំនួន​នេះ​មាន ១.២​លាន​ហិកតារ​សម្រាប់​ដំណាំ​កៅស៊ូ។ ទោះ​ជា​រដ្ឋ​បាន​ជួល​ដី​ដ៏​ច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់​បែប​នេះ​ក៏​ដោយ ក៏​គេ​មិន​ដឹង​ថា​បាន​ប្រាក់​ចំណូល​ប៉ុន្មាន និង​ទៅ​ទីណា​ដែរ។
ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ទាក់ទង​នឹង​ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ និង​ក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក បាន​ទទូច​ដល់​សាជីវកម្ម​ហិរញ្ញវត្ថុ​អន្តរជាតិ និង​ធនាគារ ឌុចឆឺ ដែល​បាន​ផ្ដល់​ប្រាក់​កម្ចី​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ ចាត់​វិធានការ​នានា​ជា​បន្ទាន់ ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ​នេះ គោរព​តាម​គោល​ច្បាប់​របស់​សាជីវកម្ម​របស់​ខ្លួន ក្នុង​ការពារ​បរិស្ថាន តម្រូវការ​សង្គម​កិច្ច​ដែល​រង​ផល​ប៉ះពាល់ និង​គោរព​គោលការណ៍​កាត់​បន្ថយ​ភាព​ក្រីក្រ​ជាដើម។ អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ពិភពលោក ក៏​បាន​ទទូច​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ផ្អាក​រាល់​សកម្មភាព​របស់​ក្រុមហ៊ុន​វៀតណាម ទាំង​ពីរ ហើយ​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត និង​ផ្ដន្ទាទោស​រាល់​សកម្មភាព​បំពាន​ច្បាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។
 

8 comments:

Anonymous said...


The massive destruction of Khmer natural resource by Vietnam became a no new news.
This is Dekchor LeuKeu Hun Sen's era, which is the last era of Cambodia's existence in the world map.

50 to 70 years from now:

Vietnam will tell the tourists about the Apsara dance:

this is the traditional dance from one of our minority Khmer group. And the same for Kick boxing - from Khmer minority.

Vietnam will also tell the world that the Angkor temple and its surrounding temples were also built by one of our minority group Known as Khmer.

Neay Kwack Hun Sen Euy !! when are you going to wake up?

Bun Thoeun

Anonymous said...

It must be a breach of contract by vietnamese HAGL in various part of Cambodia.Corruption does not incur a distance away but committed by those related to PM or in a high rank in government.
That proves that Anti corruption body is as useless as well as administration of Sok An.
Quite obvious, RGC does not serve Cambodian interests and abuse own people and the country.

Neang SA

Anonymous said...

នេះជាការគ្រប់គ្រងជាតិដោយអំពើក្បត់ជាតិទាំងងងិត ងងល់ដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីបណ្ឌិតអវិជ្ជា និងក្រុមមន្ត្រីពុករលួយអវិជ្ជា។ ពួកអ្នកកាន់អំណាចដឹកនាំប្រទេសទាំងអស់នេះ គឺគ្មានចិត្តស្មោះត្រង់ សប្បុរសធម៌ និងការដឹងគុណ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋទេ។ ពួកទាំងនេះមិនគួរទទួលបាននូវការគោរព និងលើកតំកើងពីពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ដែលជាម្ចាស់ទឹកដីឡើយ។

ពី កូនខ្មែរដែលស្នេហាមាតុភូមិ

Anonymous said...

ỈṬ'Ś ÑÀḾBƠĐỈÂ!!!

Anonymous said...

6:54 AM & 7:25 AM

Only we from outside of Cambodia are able to read this ki-media.blogspot. Most of us very sure will not go to vote or spend our life again in Cambodia.

From the posts or critical basics in this blog will not help us Khmer, because they are more the ideas of the destructive and not constructive of the political situation in our country Cambodia. It sounds we love to turn the clock backwards than try to resolve the problem. Some are very old and they did not existed anymore.

This way of fighting, what you have done and want to produce, Cambodia might disappear not in 50 to 70 but just in 5 years time.

Vietnam will tell the world about Apsara dance, Kun Khmer and not Kick Boxing and Angkor Wat and its surrounding temples were also build by one of our minority group Know as Khmer, when we so called the real Khmer not fighting with the right way and use the same methods or tricks, what the Viet did with our people in Mekong delta, the Montagnard people and the Champa and the Thai did with our people in Surin, Borei Rom, Chantabon etc…

You, Mr. Bun Thoeun or Nean Sa or whatever you name as the real Khmer is able to study and analyze the problem with your own educational background and not always let other control your own knowledge. Or you have different idea in mind, that you can't explain.

Anonymous said...

ដល់ពេលហើយ ពេលដែលយួនចាម់ផ្តើមគាបខ្មែរហើយ យួនចំណាយជីវិតកងទ័ពយ៉ាងច្រើន ជីវិតចារ បុរស ចារនារី ធនធាន ពេលវេលាជិតកន្លះសតវត្សរ៍គឺដើម្បីថ្ងៃហ្នឹង។ កំណើនប្រជាជន ប្រជាជនខ្វះដីបង្ក បង្កើនផល តែរដ្ឋាភិបាលសល់ដីសម្បទានឲ្យបរទេស ពិតជាគួរឲ្យអស់សំណើចទាំងទឹកភ្នែក។

Anonymous said...

I have said a million times, when you have youns and chens compete, the rate of destruction will be faster. Two hungry dogs competing to eat, they try to eat as fast as they can. In a few years, Cambodia will be divided between youns and chens. That is the fact.

Anonymous said...

តាមោកនិយាយ
ប្រទេសខ្មែរជំនាន់ចចកភ្នែកទោល ឆ្កែយួន ខ្លួនខ្មែរបណ្ឌិតអវិជ្ចា ខួរក្បាលបង្កង រស់បង្កររឿងបង្កើត
ហេតុ រំលាយស្រុកទេស អភិវឌ្ឍន៏ប្រទេសដើម្បីបរទេស គំនិតបាតផ្សារ ជនចៃកញ្ចះយួនមេភូតកុហក់រកលេខ
ដាក់គ្មាន សំដីមនុស្សព្រៃ ខ្វះសាលារៀន មានតែសាលាហាណូយនៃក្រុមប័ក្យប្រជាជនអភិវឌ្ឍន៏ទីកន្លែងមាន
ព្រៃឈើ ខ្លាចជាវាលខ្យល់ អភិវឌ្ឍន៏ផ្ទះសម្បែងដីធ្លី ប្រែជាអត់សំម្រាប់ប្រជាជន អភិវឌ្ឍន៏ជីវភាពនៃប្រជាជាជន
កាន់តែក្រៗទៅ ប្រជាជនឆ្កួតវង្វែងនិងគ្រឿងញៀន ពពួកអាឆ្កែលក់សម្លេងព្រុះថា ស្រាប៊ៀរជាតិ ម៉ូតនភាពជាតិ
ស្រែកប្រាប់ពិភពលោកឲ្យជួយប្រទេសខ្មែរផងប្រជាជនក្រណាស់ខ្ចីបំណុលបំពេញហោប៉ៅពពួកអាឆ្កែអ្នកមាន
នៃក្រុមប័ក្យប្រជាជន កាន់តែមានទៅ រាស្ត្រកាន់តែក្រទៅ រត់រកកន្លែងរស់ មានតាមផ្នូរខ្មោច តាមទឹក ខ្វះកន្លែង
រកស៊ី ខ្វះទីជំម្រក ខ្វះសាលារៀនទាំងអស់នេះជាថ្នាំពុលដែលពពួកអាចចកភ្នែកទោលនិងក្រុមប័ក្យប្រជាជន
នាំចូលពីហាណូយមានអាពុកមាត់ពពែរជាគ្រូបា ដូច្នេះល្មមដល់ពេលខ្មែរក្រោកពីពុលដំណេកនៃរបបកញ្ចះគេ
ហើយ ពុករលួយ បំផ្លាញជាតិ បំបិតសិទ្ធសេរីភាពការពារខ្លួនឯង តុលាការគ្មានយុត្តិធម៏ ប៉ូលីស ប៉េអ៊ិមប្រើអំ
ណាចខុសច្បាប់ កុំទុកពេលវេលាដ៏មានតម្លែនៃជីវិតសំរាប់កូនចៅទៅអនាគតឲ្យមានពន្លឺភ្លឺឡើងវិញព្រោះ
យើងជាម្ចាស់ទឹកដីកោះដែលទទួលកេរ្គិ៏ពីដូនតាកំឲ្យបាត់បង់ដោយបនខ្ញុំកញ្ចះយួន មានអាខ្វាក់ភ្នែកទោល
ជាបងធំ នឹងក្រុមប័ក្យប្រជាជនមានអាយួននៅពីក្រោយខ្នងវា ។