The culture of buttering up to VIPs and gov't leaders is taking root in Cambodia

ហ៊ុន សែន

Hosted by Kiwi6 file hosting. Download mp3 - Free Music Hosting.

វប្បធម៌​គាំទ្រ​សម្ដី​​អ្នកធំ​ឬ​មេដឹកនាំ​ប្រទេស​​ចាក់​ឫស​​ក្នុង​​សង្គម​ខ្មែរ

វប្បធម៌​គាំទ្រ​សម្ដី​របស់​​អ្នកធំ ឬ​មេដឹកនាំ​ប្រទេស ទោះ​ចេញ​ពី​ដួង​ចិត្ត​ពិត ឬ​គ្រាន់​តែ​បំពង​សំឡេង​ហៃអើៗ​តាម​ក្រោយ ដើម្បី​លាភ​សក្ការៈ​ក្តី កំពុង​ចាក់​ឫស​​យ៉ាង​ជ្រៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ។

2012-09-02
ដោយ សេក បណ្ឌិត
Radio Free Asia

អញថា អាសែនធ្លាក់ទឹក! ហៃអើៗ!

Synopsis: The culture of supporting words by government VIPs – whether out of sincerity or for buttering up to them for personal benefits – is taking roots in the Cambodian society. Such behavior shows that Cambodia is not an advanced country yet, both in terms of respect of human rights and democracy. Sociology experts believe that the culture of buttering up words by government leaders shows that these leaders are using their power to the maximum. Because these leaders use their power and the authority at their disposal, people around them live in fear and they only have one choice left: supporting these leaders regardless of whether it is right or wrong.

អ្នក​តាម​ដាន​ការ​វិវឌ្ឍន៍​នៃ​ស្ថានការណ៍​សង្គម​ មើល​ឃើញ​ថា វប្បធម៌​នេះ​កើត​ឡើង​ដោយ​ឥទ្ធិពល​អំណាច​ខ្លាំង​ក្លា​ពេក ហើយ​វា​បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ឲ្យ​ឃើញ​ថា ប្រទេស​មួយ​នេះ​មិន​ទាន់​ជឿន​លឿន​ខាង​​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​លទ្ធិប្រជាប្រជាធិបតេយ្យ​នោះ​ទេ។

អ្នក​ជំនាញ​វិទ្យាសាស្ត្រ​សង្គម​បាន​បង្ហាញ​ថា វប្បធម៌​ហៃអើ​ដែល​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​គេ​តែង​តែ​កៀរគរ​គ្នា​គាំទ្រ​លើ​សម្ដី​មេដឹកនាំ​ប្រទេស ឬ​តំបន់​ណា​មួយ​នោះ បាន​បង្ហាញ​ថា មេដឹកនាំ​នោះ​បាន​ប្រើប្រាស់​អំណាច​របស់​ខ្លួន​ដល់​កំពូល​ហើយ។

ការ​ប្រើ​ប្រាស់​អំណាច ឬ​សមត្ថកិច្ច​គ្រប់​យ៉ាង​បែប​នេះ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុម​មនុស្ស​នៅ​ជុំវិញ​ខ្លួន​មិន​ហ៊ាន​ពិភាក្សា​ផ្លាស់​ប្ដូរ​យោបល់ ឬ​ជំទាស់​នោះ​ទេ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​មាន​តែ​ការ​ភ័យ​ខ្លាច ហើយ​មាន​តែ​វិធី​ម្យ៉ាង​គត់ គឺ​គាំទ្រ​គំនិត​របស់​មេធំ​ បើ​ទោះ​បី​ជា​ការ​គាំទ្រ​នោះ​ខុស​ក៏ដោយ​ត្រូវ​ក៏ដោយ។

អ្នក​វិភាគ និង​ស្រាវ​ជ្រាវ​លើ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម លោក​បណ្ឌិត កែម ឡី បាន​បង្ហាញ​ជុំវិញ​បរិបទ​ដែល​កំពុង​តែ​កើត​មាន​ក្នុង​សង្គម​សព្វ​ថ្ងៃ​​ថា ទម្លាប់​បែប​នេះ​វា​ស្ទើរ​តែ​ជា​ប្រពៃណី​មួយ​ទៅ​ហើយ អោយ​តែ​អ្នក​ដឹក​នាំ​ជាន់​ខ្ពស់​សម្រេច​លើ​រឿង​អ្វី​មួយ គឺ​អ្នក​នៅ​ខាង​ក្រោម​ឱវាទ​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​តែ​នាំ​គ្នា​គាំទ្រ​ ដោយ​មិន​បាន​គិត​ពី​ចំណុច​អវិជ្ជមាន ឬ​គុណវិបត្តិ​ទៅ​ថ្ងៃ​អនាគត​យ៉ាង​ណា​នោះ​ឡើយ។

លោក កែម ឡី៖ «ជា​វប្បធម៌ ឥឡូវ​នេះ​ទោះ​បី​ជា​អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ក៏ដោយ ស្ថាប័ន​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​ក៏ដោយ ច្រើន​តែ​ចុះ​ហត្ថលេខា​នឹង​គេ​ដែរ ព្រម​នឹង​គេ​ដែរ ទោះ​បី​ក្នុង​ចិត្ត ក្នុង​បេះដូង​មិន​ពេញ​ចិត្ត​ក៏ដោយ។ ចំណុច​នេះ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​នូវ​បរិយាកាស​នយោបាយ ដែល​ពុំ​ទាន់​មាន​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ សេរីភាព​ពេញ​លេញ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ ជា​ពិសេស​មតិ​ផ្ទុយ​នេះ​ឯង»។

កន្លង​មក​ថ្មី​នេះៗ ក្រោយ​ពី​លោក​នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បាន​ទៅ​ធ្វើ​បទ​បង្ហាញ​មួយ​នៅ​រដ្ឋសភា​ពី​បញ្ហា​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​កម្ពុជា-​វៀតណាម ដោយ​មិន​ឲ្យ​បក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ជា​ម្ចាស់​សំណួរ​ត​មាត់​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៣ សីហា នោះ គេ​ឃើញ​មាន​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ និង​ឯកជន​មួយ​ចំនួន​បាន​សរសេរ​លិខិត ឬ​ញត្តិ​គាំទ្រ​ជា​ហូរហែ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​បទ​អត្ថធិប្បាយ​គាំទ្រ​ផងដែរ។

បទអត្ថាធិប្បាយ​មួយ​ដែល​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ទទួល​បាន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​​ ២២ ខែ​សីហា ​របស់​លោក អេង យេង ទីប្រឹក្សា​អម​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្រ្តី​បាន​សសេរ​លើក​តម្កើង​ថា "កម្លាំង​ចលករ​ដ៏​ខ្លាំងក្លា​នៃ​សម័យ​សម្ដេច​តេជោ សែន"។

អ្នក​សរសេរ​បទអត្ថាធិប្បាយ​នេះ​បាន​សម្ដែង​នូវ​ក្តី​រំភើប​ចំពោះ​ការ​បកស្រាយ​បំភ្លឺ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន អំពី​ការ​បោះ​បង្គោល​ខណ្ឌសីមា​កម្ពុជា-​វៀតណាម កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​០៩ សីហា ឆ្នាំ​២០១២ នៅ​រដ្ឋ​សភា​ជាតិ។ បទអត្ថាធិប្បាយ​បាន​បង្ហាញ​ថា សំនួនវោហារ​ស្ដីពី​បញ្ហា​ព្រំដែន​ក្នុង​រយៈពេល​ជាង ៥​ម៉ោង​ដោយ​គ្មាន​ការ​ឈប់​សម្រាក​នោះ គឺ​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ និង​បាន​ចូល​ទៅ​អង្រួន​ដល់​ក្រអៅ​ដូង​ចិត្ត​ប្រជាជាតិ​ទាំង​មូល ដែល​មិន​ធ្លាប់​មាន​ពី​សម័យ​មុនៗ​មក។

គេ​ចាត់​ទុក​ព្រឹត្តិការណ៍​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខាង​លើ​នេះ​បាន​បញ្ជាក់​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា គ្មាន​អនុភាព​ណា​ខ្លាំង​ជាង​ការ​ដឹក​នាំ​ប្រកប​ដោយ​វីរភាព​ស្នេហា​ជាតិ​ដ៏​ឧត្ដុង្គឧត្ដម​របស់​សម្ដេច​តេជោ ហ៊ុន សែន បាន​ឡើយ។

អត្ថបទ​អត្ថាធិប្បាយ​មួយ​ទៀត​បាន​សរសេរ​ដោយ​ឈ្មោះឧត្តម សក្តិ ដែល​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ទទួល​បាន​នៅ​ក្នុង​ខែ​សីហា នេះ​ដែរ បាន​សរសេរ​បន្ទរ​បែប​ចំអក​ឲ្យ​បក្ស​ប្រឆាំង​ផង និង​លើក​សរសើរ​លោក ហ៊ុន សែន ផង​ថា "បក្ស​ប្រឆាំង​អស់​លេស​សម្រាប់​បោក​រាស្ត្រ​ក្នុង​រឿង​ព្រំដែន"។

បទអត្ថាធិប្បាយ​ដដែល​នេះ​បាន​សរសេរ​ទៀត​ថា បទ​បង្ហាញ​ស្តី​ពី​បញ្ហា​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា-​វៀតណាម ដោយ​សម្ដេច​តេជោ ហ៊ុន សែន ប្រៀប​បាន​ទៅ​នឹង​បំណាក់​ផ្ទាំង​ថ្ម​ភ្នំ​ដ៏​ធំ​សង្កត់​លើ​ក្រុម​ប្រឆាំង​ឱ្យ​ដួលផ្ងាក​ងើប​ខ្លួន​លែង​រួច​ ហើយ​អំនួត​របស់​ពួក​គេ​នៅ​ពេល​កន្លង​មក​ដែល​យក​បញ្ហា​ព្រំដែន​ក្នុង​ការ​កេង​ចំណេញ​នយោបាយ​ក៏​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់។

នេះ​ជា​ការ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​គណបក្ស​ប្រឆាំង និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន​ក្នុង និង​ក្រៅ​ប្រទេស​ ​ដែល​តែងតែ​រិះគន់​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​កាត់​ទឹក​ដី​ឲ្យ​ទៅ​ប្រទេស​ជិត​ខាង ហើយ​បាន​បណ្ដែតបណ្ដោយ​ឲ្យ​វៀតណាម រំកិល​បង្គោល​​ទ្បាក់​ចូល​ក្នុង​ដី​កម្ពុជា ជា​ច្រើន​រយ​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា​ទៀត​ផង។

ស្រប​ពេល​គ្នា​នេះ​ដែរ ប្រធាន​អង្គការ​សហព័ន្ធ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​អភិវឌ្ឍន៍​នៅ​កម្ពុជា លោក ថៅ វាសនា។ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​បែប​នេះ ហើយ​អង្គការ​លោក​ក៏​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​គាំទ្រ​នយោបាយ​ឈ្នះៗ​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែរ ដូច​ជា​បញ្ហា​ព្រំដែន ការ​កែទម្រង់​លើ​បញ្ហា​ដីធ្លី និង​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទៀត។

លោក ថៅ វាសនា៖ «សម្ដេច​តេជោ​ដែល​យើង​គាំទ្រ​នោះ គឺ​គាំទ្រ​នយោបាយ​ដែល​មិន​ស៊ី​សាច់​គ្នា​នោះ គឺ​នយោបាយ​ឈ្នះៗ ហេតុនេះ​បាន​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ជា​វីរជន​មួយ​ដែល​មាន​តម្លៃ​លេចធ្លោ​ជា​សកល ដែល​យើង​មិន​អាច​នឹង​មិន​សរសើរ​មិន​បាន»។

លោក​បន្ត​ថា កន្លង​មក​លោក​សង្កេត​ឃើញ​ថា បក្ស​ប្រឆាំង​ក្ដី ឬ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន​ក្ដី​ហាក់​ខ្វះ​សេចក្ដី​ក្លាហាន​ក្នុង​ការ​លើក​សរសើរ​ដល់​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​បាន​ខិតខំ​បំពេញ​កិច្ចការ​ជូន​ជាតិ​ត្រឹមត្រូវ ​និង​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ។

ចំពោះ​លោក​បណ្ឌិត កែម ឡី ​វិញ លោក​មើល​ឃើញ​ថា ការ​គាំទ្រ​ទាំង​ឡាយ​ហាក់​មើល​ឃើញ​តែ​មួយ​ជ្រុង​ ចំណែក​មួយ​ជ្រុង​ទៀត គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​តាម​ព្រំដែន​ដែល​ជា​អ្នក​ជួប​បញ្ហា​បាត់​បង់​ដីធ្លី​ជា​កេរដំណែល​ពី​ដូន​តាន​នោះ គឺ​ពុំ​ទាន់​មាន​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ឲ្យ​ដឹង​ច្បាស់​ថា ខាត​បង់​ប៉ុន្មាន ចំណេញ​ប៉ុន្មាន​នោះ​ទេ គឺ​បាន​ត្រឹមតែ​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​តែ​នៅ​លើ​ផែនទី​លើ​ក្រដាស​ប៉ុណ្ណោះ៖ «ពុំ​មាន​អ្នក​ជំនាញ​ព្រំដែន​ណា ស៊ាន ប៉េងសែ ឬ​ក៏ វ៉ា គឹមហុង ឬ​ក៏​គណៈកម្មការ​ទាំង​អស់​នឹង​មិន​ដឹង​ថា បាត់​នៅ​ត្រង់​ណា​ទេ អ្នក​ដែល​ដឹង​បាត់​ពិត គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​ព្រំដែន»។

លោក​បារម្ភ​ខ្លាច​សកម្មភាព​លើក​សរសើរ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​បែប​នេះ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ទម្លាប់​ថ្មី​មួយ​ទៀត ដែល​មនុស្ស​បង្រៀន​គ្នា​ឲ្យ​ចេះ​និយាយ​កុហក មិន​ហ៊ាន​និយាយ​ត្រង់ និយាយ​អ្វី​ដែល​ចេញ​ពី​បេះដូង​ដែល​ខ្លួន​មើល​ឃើញ​ពិត​ប្រាកដ​នោះ​ទេ។ បញ្ហា​នេះ​អាច​បណ្ដាល​មក​ពី​ពួកគេ​ចង់​សន្សំ​សុខ ឬ​មិន​ចង់​នាំ​ទុក្ខ​ដល់​ខ្លួន​ អ្នក​ខ្លះ​ទៀត​ចង់​បាន​មុខ​មាត់ បុណ្យ​សក្ដិ និង​លាភ​សការៈ​ផ្សេងៗ​ជាដើម៖ «បើ​យើង​នៅ​តែ​អ៊ីចឹង​បាន​ន័យ​ថា អាជ័យ​ធ្លាក់​ទឹក​ហៃអើៗ ដោយ​អត់​នាំ​គ្នា​ជួយ​កែលំអ​នោះ​ទេ ខុស​ក៏​គាំទ្រ​ត្រូវ​ក៏​គាំទ្រ»។

ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ​ចំពោះ​អ្នក​ណា​ដែល​ហ៊ាន​រិះគន់ ឬ​ជំទាស់​នឹង​គំនិត​របស់​អ្នក​ធំ​នោះ គេ​តែង​តែ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា ជា​ក្រុម​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋាភិបាល ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​សាធារណៈ បង្ក​អសន្តិសុខ​សង្គម​ជាដើម។ ជាក់ស្ដែង​ដូច​ជា​សកម្មជន​ព្រំដែន លោក រ៉ុង ឈុន លោក ម៉ម សូណង់ដូ ជាដើម សុទ្ធ​តែ​ធ្លាប់​បញ្ចេញ​មតិ​ពី​បញ្ហា​ព្រំដែន ហើយ​អ្នក​ទាំង​នោះ​ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​ចោទ​ប្រកាន់ និង​បាន​ចាប់​ដាក់​គុក ហើយ​មាន​ខ្លះ​ទៀត​ត្រូវ​រត់​ចោល​ស្រុក​រហូត​មក​ដល់​សព្វថ្ងៃ​នេះ។

អ្នក​វិភាគ​បញ្ហា​សង្គម​និយាយ​ថា បញ្ហា​នេះ​ជា​ការ​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ឲ្យ​ឃើញ​ពី​ការ​ដឹកនាំ​សង្គម​មួយ​ជា​លក្ខណៈ​បុគ្គល​និយម និង​បក្ស​ពួក​និយម ហើយ​ការ​ដឹក​នាំ​របៀប​នេះ​គេ​តែង​តែ​រក​លេស​ដើម្បី​បំបិទ​សំឡេង​អ្នក​ដែល​មាន​ទស្សនៈ​ផ្ទុយ​ពី​បក្ស ឬ​ក្រុម​របស់​គេ​នោះ។

អ្នក​វិភាគ​យល់​ឃើញ​ទៀត​ថា បើ​សិន​ជា​បញ្ហា​នេះ​កាន់​តែ​រីក​ធំធាត់​ទៅ​នោះ វា​ជា​គ្រោះថ្នាក់​មួយ​ដល់​ការអភិវឌ្ឍន៍ និង​ការ​កសាង​ប្រទេស​មួយ​ប្រកប​ដោយ​នីតិរដ្ឋ និង​មាន​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ពិត​ប្រាកដ និង​មិន​មាន​តុល្យភាព​នៃ​អំណាច និង​ការ​រក​ទទួល​ទាន​នៅ​ក្នុង​សង្គម​នោះ​ឡើយ៕