http://www.youtube.com/watch?v=l--3cVJmSfI&feature=youtu.be
ដោយ ម៉ម មុនីរតន៍ 2013-01-27 RFA
អង្គការអន្តរជាតិមួយឈ្មោះ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ (Freedom House)
ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក រកឃើញថា
សេរីភាពនៃការទទួលព័ត៌មាននៅកម្ពុជា នៅតែរួមតួចចង្អៀតនៅឡើយ។
១២-តុលា-២០១១៖ ពលរដ្ឋនៅខេត្តរតនគិរី ស្ដាប់ព័ត៌មានតាមវិទ្យុ។
ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ បានបង្ហាញថា ការដែលស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកពាក់ព័ន្ធនានា មិនព្រមទម្លាយព័ត៌មានឲ្យដឹងជាសាធារណៈ គឺជាហេតុផលដែលងាយនឹងនាំឲ្យកើតមានអំពើពុករលួយនៅតាមស្ថាប័ន រដ្ឋ។
ការស្រាវជ្រាវមួយក្នុងពេលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ដែលធ្វើឡើងដោយអង្គការ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថា សេរីភាពនៃការទទួលបានព័ត៌មាននៅប្រទេសកម្ពុជា នៅតែមានកម្រិតអន់ថយនៅឡើយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់។
ក្នុងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនោះឲ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាង ៤ភាគរយ (៤,៤ភាគរយ) ក្នុងចំណោម ៩៨ភាគរយ ពួកគេត្រូវស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែង និងគាបសង្កត់ នៅគ្រាពួកគាត់ព្យាយាមស្វះស្វែងរកព័ត៌មានពីស្ថាប័នរដ្ឋ។
របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវក្នុងឆ្នាំ២០១១ ដោយមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ (CCIM) ក្រោមកិច្ចផ្ដួចផ្ដើមមូលនិធិដោយ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ ឲ្យដឹងថា សេរីភាពក្នុងការទទួលបានព័ត៌មានពីស្ថាប័នរដ្ឋ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមខ្ពស់នៅឡើយ បើទោះជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះ បានវិវឌ្ឍខ្លួនអស់រយៈពេលជាង ២ទសវត្សរ៍ ក្រោយសង្គ្រាមស៊ីវិលដ៏រ៉ាំរ៉ៃយ៉ាងណាក្ដី។
របាយការណ៍ដែលសិក្សាទៅលើតំបន់គោលដៅចំនួន ៤ ក្នុងនោះមានខេត្តព្រៃវែង កំពង់ស្ពឺ តាកែវ និងរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាង ១.៥០០នាក់ រកឃើញថា ជាង ១៦ភាគរយ (១៦,៣ភាគរយ) ក្នុងចំណោម ៩៨ភាគរយ បង្ហាញថា ពួកគេខ្លាចនឹងមានការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ និងការព្រួយបារម្ភនៅថ្ងៃអនាគត ព្រោះតែការស្វះស្វែងរកព័ត៌មានជាសាធារណៈ ដែលចេញផ្សាយដោយរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈការបោះពុម្ព តាមរយៈការនិយាយស្ដី និងតាមរយៈការសួរនាំជាដើម។
លោក ប៉ា ងួនទៀង នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ គិតថា កម្ពុជាពិតជាត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់បន្ថែមជាច្រើនទៀតលើផ្នែក សេរីភាពនៃការទទួលបានព័ត៌មាននេះ ដោយសេរី និងតម្លាភាព។
លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នស្ថាប័នរបស់រដ្ឋ គេនៅតែពុំអាចទទួលបានព័ត៌មានជាក់លាក់ណាមួយជុំវិញការវិនិយោគ ឬលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិនានា ដើម្បីបង្ហាញជាសាធារណៈនោះនៅឡើយទេ៖ «អត់ ទាន់មានច្បាប់ធានានូវសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានហ្នឹង កាលណាយើងនិយាយសិទ្ធិទទួលព័ត៌មានហ្នឹង គឺយើងសំដៅទៅលើព័ត៌មានដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាសាធារណៈ នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ស្ថាប័នសាធារណៈ។ ឧទាហរណ៍ដូចជាកម្ចីលុយបរទេសរបស់រដ្ឋាភិបាល កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាល ឬក៏ស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយចំនួន ទាក់ទងទៅនឹងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អីផ្សេងៗ ឬក៏ទាក់ទងទៅនឹងការគ្រប់គ្រងប្រាក់ចំណូល ចំណាយរបស់រដ្ឋ។ ព័ត៌មានទាំងអស់ហ្នឹង គេហៅថា ព័ត៌មានសាធារណៈ អ៊ីចឹងកាលណាយើងនិយាយពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានសាធារណៈ សិទ្ធិទទួលបានបែបហ្នឹង គឺយើងសំដៅសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានសាធារណៈបែបហ្នឹង»។
ក៏ប៉ុន្តែលោក ទិត សុធា មន្ត្រីនាំពាក្យអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា ការពិតរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែពន្លឿនសេចក្ដីព្រាងក្នុងការតាក់តែង គោលនយោបាយនេះ ដើម្បីដាក់ឲ្យអនុវត្តក្នុងន័យលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការចូលរួមពី សាធារណជនក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មាន និងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាន។
លោកគិតថាបើទោះជាក្នុងដំណាក់នេះ ជំនាញពាក់ព័ន្ធកំពុងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នៅឡើយយ៉ាងណាក្ដី ក៏រដ្ឋាភិបាលកំពុងប្រើប្រាស់ច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មានបានយ៉ាង ទូលំទូលាយ ដែលដាក់ឲ្យអនុវត្តសព្វថ្ងៃ តាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងសម្បូរបែប រួមមានប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងកាសែត ឬតាមរយៈមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យជាដើម។
លោក ទិត សុធា៖ «ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មាននេះ កន្លងមកដូចជាមានការរៀបចំនៃការតាក់តែងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ពាក់ ព័ន្ធនឹងករណីនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែការធ្វើច្បាប់មួយៗ គឺទាមទារឲ្យមានការពិនិត្យពិច័យអំពីទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែង។ ដូច្នេះខ្ញុំបានឃើញថា ការងារខាងក្រសួងមហាផ្ទៃក្ដី ក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងអធិការកិច្ចរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា គឺគេបានខិតខំធ្វើកិច្ចការងារហ្នឹងណាស់ ដើម្បីនឹងឲ្យពលរដ្ឋមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលបានព័ត៌មាន ហើយនិងប្រកបទៅដោយតម្លាភាព។ ដូច្នេះនេះគឺជារឿងចាំបាច់ដែលកម្ពុជា យើងចង់ឲ្យមាន ក៏ប៉ុន្តែដំណើរឆ្ពោះទៅមុខនៃការធ្វើច្បាប់នេះគឺវាទាមទារពេល វេលា»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ប៉ា ងួនទៀង ចាត់ទុកថា មធ្យោបាយទាំងនេះ នៅមិនទាន់អាចរាប់ថាជាផ្នែកមួយនៃមធ្យោបាយដែលជាសេរីភាពពិត ប្រាកដក្នុងការទទួលបានព័ត៌មាននៅឡើយនោះទេ៖ «តែទាក់ទងទៅនឹង ព័ត៌មានស្ដីពីបញ្ហាសាធារណៈហ្នឹង ព័ត៌មានសាធារណៈ ឧទាហរណ៍ដូចខ្ញុំថា ឥឡូវហ្នឹងយើងចង់ដឹងតើរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ដីសម្បទានឲ្យក្រុមហ៊ុន ប៉ុន្មានខ្លះ ហើយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះកុងត្រាជាមួយរដ្ឋាភិបាលយ៉ាងម៉េច? ចំណុចទាំងអស់ហ្នឹងគឺវាពាក់ព័ន្ធនឹងប្រយោជន៍សាធារណៈ ហើយយើងអត់ដឹងទៅរកណាទេ ហើយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអត់មានពីណាបើកទូលាយ ហើយយើងបារម្ភ កាលណាខ្វះចំណុចទាំងអស់នឹងវានាំឲ្យអំពើពុករលួយខ្លាំងទៅៗ ហើយវាធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍»។
ការសិក្សាថ្មីៗទៅលើរបាយការណ៍របស់អង្គការ តម្លាភាពអន្តរជាតិ (Transparency International) ដែលចេញផ្សាយដោយ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ ឲ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា ឈរលេខរៀងលំដាប់ទី១៤ ក្នុងចំណោមប្រទេសនៅលើពិភពលោក ដែលមានអត្រានៃអំពើពុករលួយខ្ពស់ជាងគេបំផុត។ របាយការណ៍បន្តថា ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជា នៅតែត្រូវគេរកឃើញថា នៅតែមានអំពើពុករលួយខ្ពស់នៅឡើយ បន្ទាប់ពីប្រទេសភូមា បើប្រៀបធៀបប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីនេះ។
របាយការណ៍របស់អង្គការ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ បន្តថា ការបន្តឲ្យមានអំពើពុករលួយនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ត្រូវគេចាត់ទុកថា បានកើតឡើងជាប្រព័ន្ធនេះ ក៏ព្រោះតែកង្វះព័ត៌មានពីស្ថាប័នរដ្ឋសំខាន់ៗដែលមិនត្រូវបានគេ ទម្លាយឲ្យដឹងជាសាធារណៈ ដែលជាហេតុងាយនឹងជំរុញឲ្យកើតមានអំពុករលួយ។
លោក ទិត សុធា អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័សនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ហៅរបាយការណ៍របស់ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ នេះថា គឺជាផ្នែកមួយនៃការបញ្ចេញមតិមិនចំទិសដៅទៅនឹងគោលនយោបាយរបស់ រដ្ឋាភិបាលដែលកំពុងអនុវត្តបាននូវសុខសន្តិភាព និងជារបកគំហើញតែងតែដើរបញ្ច្រាសទិស។
លោក ទិត សុធា៖ «យើងមិនអាចទៅបិទមាត់ការរិះគន់របស់ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ បានទេ ព្រោះជាទម្លាប់របស់ ហ្វ្រីឌឹម ហៅស៍ គឺយកការរិះគន់ជាជាងការចូលរួមអនុវត្តផ្ទាល់។ ដូច្នេះរាជរដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ដូចជាការលើកស្ទួយនៃការផ្ដល់សិទ្ធិជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាលហ្នឹងគឺជារឿងសំខាន់ណាស់ ដែលបាន និងកំពុងអនុវត្ត ដូចនេះយើងមិនយកអ្វីដែលជាការងារទិសដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបាន កំពុងធ្វើ យកការរិះគន់នោះទេ។ ដូច្នេះគួរប្រែក្លាយការរិះគន់នោះយកមកចូលរួមប្រសើរជាង»។
លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគសង្គម និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវឯករាជ្យ មានប្រសាសន៍ថា បើទោះជាព័ត៌មានមួយចំនួនដែលត្រូវគេទម្លាយឲ្យដឹងជាសាធារណៈ តាមរយៈគេហទំព័រយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា នៅមានបញ្ហាជាច្រើនទៀតដែលស្ថាប័នរដ្ឋនៅមិនទាន់បានឆ្លើយតបឲ្យ បានពេញលេញនៅឡើយទេ ពាក់ព័ន្ធប្រយោជន៍សាធារណៈ និងកង្វះព័ត៌មាននៅតាមមូលដ្ឋានជាដើម។
លោកបន្តថា៖ «ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេមិនចង់ប្រាប់ អ្វីដែលគេមិនចង់ឲ្យដឹងហ្នឹង គឺមិនមានការផ្សព្វផ្សាយទេ ហើយបើយើងទៅសុំទៅរកថ្មីៗហ្នឹង ក៏មិនមានដែរទាក់ទងទៅនឹងចំណូលចំណាយ។ ប៉ុន្តែយើងនៅក្នុងហ្នឹង គឺមានការផ្សព្វផ្សាយអំពីច្បាប់ថវិកា អំពីច្បាប់ផែនការថវិកាមួយឆ្នាំៗដាក់ចូលទៅក្នុងគេហទំព័រ ហិរញ្ញវត្ថុដែរណា។ ក៏ប៉ុន្តែបើយើងទៅមើលជាក់លាក់រឿងបច្ចេកទេសនៅក្នុងហ្នឹង គឺមានការលំបាក អាហ្នឹងជាចំណុចដែលយើងរកឃើញ»។
ទោះជាបែបណា កាលពីថ្ងៃទី២២ មករា គណៈកម្មការនៃរដ្ឋសភា និងជំនាញ ៨ ផ្សេងទៀត បានបដិសេធមិនទទួលយកសេចក្ដីព្រាងនៃសេចក្ដីស្នើច្បាប់ស្ដីពី សេរីភាពក្នុងការទទួលព័ត៌មានរបស់គណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី ទេ ដោយចាត់ទុកសំណើនេះថា មានឃ្លា និងពាក្យពេចន៍មួយចំនួនមានភាពចម្រូងចម្រាស និងពុំត្រឹមត្រូវ ដែលពុំចាំបាច់តម្រូវឲ្យលើកយកទៅពិភាក្សាក្នុងរបៀបវារៈនៃសម័យ ប្រជុំពេញអង្គនៃរដ្ឋសភានោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
No comments:
Post a Comment