Thursday, January 03, 2013

ពលរដ្ឋ​និង​សង្គម​ស៊ីវិល​អស់​ជំនឿ​លើ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​កម្ពុជា

http://www.youtube.com/watch?v=4QjDMyAuSPQ
ជំនឿ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទៅ​លើ​ចៅក្រម និង​មន្ត្រី​តុលាការ​កម្ពុជា កំពុង​បាត់​បង់។ ចំណែក​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​តុលាការ​កាន់​តែ​ចុះ​ថយ​ខ្លាំង ដោយ​សារ​ការ​កាត់​ទោស​មួយ​ចំនួន​មិន​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​២០១២ កន្លង​មក​នេះ។

តើ​ការ​កាត់​ទោស និង​ការ​សម្រេច​ក្ដី​នោះ​មាន​អ្វី​ខ្លះ បាន​ជា​ប៉ះពាល់​ដល់​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​តុលាការ​ខ្លាំង​ម្ល៉េះ?
ប្រជាពលរដ្ឋ និង​សកម្មជន​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស មាន​ប្រតិកម្ម និង​តវ៉ា​ជា​ខ្លាំង​ចំពោះ​ករណី​កាត់​ទោស​របស់​ចៅក្រម​តុលាការ ទៅ​លើ​រឿង​ក្តី​មួយ​ចំនួន​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​២០១២ នេះ ដោយ​សារ​គេ​យល់​ឃើញ​ថា​ការ​កាត់​ទោស​នោះ​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌​ច្បាស់​ក្រឡែត។

រឿង​ក្តី​ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​សកម្មជន​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ចាប់​អារម្មណ៍​នោះ គឺ​ទី១ ការ​សម្រេច​សេចក្តី​របស់​ចៅក្រម​សាលា​ឧទ្ធរណ៍ ឲ្យ​ឈ្មោះ ប៊ន សំណាង និង​សុក សំអឿន ជាប់​ពន្ធនាគារ​ចំនួន ២០​ឆ្នាំ​ឡើង​វិញ ក្រោយ​ពី​ចៅក្រម​តុលាការ​កំពូល​បាន​សម្រេច​ដោះ​លែង​ឲ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​បណ្ដោះ​ អាសន្ន​អស់​ពេល​ជិត ៤​ឆ្នាំ​មក។
រឿង​ទី២ ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​មើល​ឃើញ​ថា​មាន​ភាព​អយុត្តិធម៌​ច្បាស់​ក្រឡែត​នោះ គឺ​ការ​សម្រេច​របស់​ព្រះរាជ​អាជ្ញា​ខេត្ត​ស្វាយរៀង លើក​លែង​មិន​ចោទ​ប្រកាន់​លោក ឈូក បណ្ឌិត អតីត​អភិបាល​ក្រុង​បាវិត ពី​បទ​បាន​បាញ់​ធ្វើ​ឲ្យ​រង​របួស​កម្មការិនី​ចំនួន ៣​នាក់ ក្នុង​ពេល​មាន​បាតុកម្ម​តវ៉ា​មួយ​នៅ​រោងចក្រ​កាត់​ដេរ​កៅវ៉េ ក្នុង​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស នៅ​ខេត្ត​ស្វាយរៀង។
រឿង​ក្តី​ទី៣ ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចោទ​ថា​តុលាការ​សម្រេច​សេចក្តី​មិន​ត្រឹមត្រូវ​នោះ គឺ​ទាក់​ទង​ជាមួយ​ការ​កាត់​ទោស​ឲ្យ​អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា សកម្មជន​ការពារ​ដី​នៅ​តំបន់​បឹងកក់ ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ចំនួន ៣​ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​មួយ​ចំនួន។
និង​រឿង​ទី៤ គឺ​រឿង​តុលាការ​កាត់​ទោស​ឲ្យ​លោក ម៉ម សូណង់ដូ ជាប់​ពន្ធនាគារ ២០​ឆ្នាំ ពី​បទ​ចូល​រួម​បង្កើត​តំបន់​អបគមន៍ នៅ​ខេត្ត​ក្រចេះ។ សំណុំ​រឿង​លោក ម៉ម សូណង់ដូ នេះ ត្រូវ​បាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​យល់​ថា​ជា​រឿង​នយោបាយ និង​ជា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទាំង​បំពាន ពីព្រោះ​គេ​ជឿ​ថា លោក ម៉ម សូណង់ដូ មិន​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ដូច​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នោះ​ឡើយ។
លោក ជា មុន្នី ជា​ដើម​បណ្តឹង​ទាក់​ទង​រឿង​ឃាតក​បាញ់​សម្លាប់​បង​ប្រុស​របស់​លោក ឈ្មោះ ជា វិជ្ជា នោះ បាន​ហៅ​ការ​កាត់​ទោស​ឲ្យ​លោក ប៊ន សំណាង និង​សុក សំអឿន ជាប់​ពន្ធនាគារ​ចំនួន ២០​ឆ្នាំ​ឡើង​វិញ​នោះ ថា​ជា​រឿង​មិន​ត្រឹមត្រូវ ហើយ​លោក​បាន​សុំ​ដក​ពាក្យ​ប្ដឹង​រឿង​ឃាតក​បាញ់​សម្លាប់​បង​ប្រុស​របស់​លោក​ ចេញ និង​សុំ​ឲ្យ​តុលាការ​ដោះ​លែង​មនុស្ស​ទាំង ២​នាក់​នោះ​ទៅ៖ «បច្ចុប្បន្ន ​នេះ យើង​ដឹង​ហើយ​ថា មាន​ភាព​លំអៀង​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន។ អីចឹង​ហើយ​បាន​ជា​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ តែង​តែ​ចាត់​ទុក​ថា តុលាការ​នេះ​នៅ​ក្រោម​គណបក្ស​កាន់​អំណាច។ សម្រាប់​ខ្ញុំ គឺ​មើល​ឃើញ​អីចឹង​តែ​ម្តង ពីព្រោះ​មាន​ករណី​ជាច្រើន​ដែល​ទាក់​ទង​ការ​កាត់​ក្តី​របស់​តុលាការ​នេះ គឺ​មិន​សំអាង​ទៅ​លើ​ភស្តុតាង និង​វិជ្ជាជីវៈ​មក​ប្រើប្រាស់​ទេ»
ចំណែក​លោក អំ សំអាត អ្នក​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ (Licadho) មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​កាត់​ទោស​មិន​បាន​ត្រឹមត្រូវ គឺ​បង្ហាញ​ថា​ចៅក្រម​តុលាការ​នោះ​មិន​ឯករាជ កាត់​ក្តី​លំអៀង ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​បាត់​ជំនឿ​លើ​តុលាការ៖ «សាធារណជន និង​សាធារណ​មតិ​យល់​ថា តុលាការ​យើង​មិន​ឯករាជ​ទេ។ យើង​ឃើញ​ថា ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​នេះ​កំពុង​ធ្លាក់​ចុះ ក្នុង​ការ​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​ដល់​ជន​រងគ្រោះ​នោះ»
លោក អំ សំអាត បាន​បន្ថែម​ថា ដោយ​សារ​ប្រជាពលរដ្ឋ​គ្មាន​ជំនឿ​លើ​ការ​កាត់​ទោស​នេះ​ហើយ បាន​ជា​នៅ​កន្លែង​ខ្លះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​បាន​ងាក​ទៅ​រក​ជំនឿ​អ​រូបិយ និង​ព្រះអាទិទេព ឲ្យ​ជួយ​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​ឲ្យ​ពួក​គាត់ និង​ដាក់​ទំនាយ​ទៅ​ដល់​ចៅក្រម​តុលាការ​ដែល​កាត់​ក្តី​អយុត្តិធម៌៖ «ថ្មីៗ ​នេះ មាន​សហគមន៍​មួយ​ចំនួន​អស់​ជំនឿ​លើ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ។ គាត់​ងាក​ទៅ​រក​ការ​បួង​សួង ការ​ដាក់​បណ្ដាសា ដើម្បី​ដាស់​ស្មារតី​ឲ្យ​បុគ្គល​មួយ​ចំនួន​ងាក​មក​ប្រកាន់​តាម​វិជ្ជាជីវៈ​ វិញ»
លោក អំ សំអាត មាន​យោបល់​ថា បើ​សិន​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ជម្លោះ ឬ​មាន​បញ្ហា ហើយ​ទៅ​រក​ចៅក្រម​តុលាការ​ឲ្យ​ជួយ​រក​យុត្តិធម៌​ឲ្យ​មិន​បាន​នោះ ពេល​នោះ​ពួក​គេ​ច្បាស់​ជា​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​តាម​របៀប​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ជា​មិន​ ខាន។ ការ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​តាម​របៀប​ផ្ទាល់​ខ្លួន​នេះ អាច​នាំ​ទៅ​រក​ការ​បដិវត្ត​ប្ដូរ​ការ​គ្រប់គ្រង​សង្គម​ទៀត​ផង។
រីឯ​លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធាន​មជ្ឈ​មណ្ឌល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា មាន​យោបល់​ថា ការ​កាត់​ទោស​ដោយ​មិន​ផ្អែក​លើ​ភស្តុតាង​ច្បាស់​លាស់​នោះ​ហើយ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ការ​កាត់​ទោស​គ្មាន​យុត្តិធម៌ ហើយ​រឿង​នេះ​កំពុង​តែ​រីក​រាល​ដាល មិន​គ្រាន់​តែ​ប៉ះ​ទៅ​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​តូច​តាច​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ តែ​ប៉ះ​ទៅ​លើ​អ្នក​រក​ស៊ី និង​មន្ត្រី​រាជការ​ផង​ដែរ។
លោក អ៊ូ វីរៈ បាន​លើក​ឡើង​ថា សង្គម​មួយ​ដែល​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់ និង​តុលាការ​មិន​បាន​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​ឲ្យ​គូ​ជម្លោះ​នោះ មុខ​ជា​ភាគី​ជម្លោះ​និមួយៗ​ប្រើ​កម្លាំង និង​អំពើ​ហិង្សា​ដាក់​គ្នា​ជា​មិន​ខាន ដើម្បី​យក​ឈ្នះ​រៀង​ខ្លួន៖ «នៅ​ ពេល​ប្រទេស​មួយ​មាន​ប្រព័ន្ធ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​មិន​អាច​ទុក​ចិត្ត​បាន ដោះស្រាយ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​នោះ គេ​ទុក​ចិត្ត​បាន មាន​ន័យ​ថា ប្រទេស​នោះ​ពោរពេញ​ដោយ​ជម្លោះ និង​ហិង្សា។ ហើយ​សង្គម​បែប​នេះ ងាយ​ឈ្លោះ​គ្នា​ណាស់ ជាក់ស្តែង​យើង​ឃើញ​ម៉ូតូ​បុក​គ្នា គេ​ឈ្លោះ​គ្នា​សិន»
លោក អ៊ូ វីរៈ យល់​ថា ការ​ពង្រឹង​ច្បាប់ និង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ជា​ការ​ចាំ​បាច់ ហើយ​ភារកិច្ច​នោះ​ជា​ភារកិច្ច​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​សមាជិក​សភា​តំណាង​ប្រជាពលរដ្ឋ ដែល​ត្រូវ​បង្កើត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បី​កែ​តម្រង់​ឲ្យ​ចៅក្រម​តុលាការ​ធ្វើ​ការ​កាត់​សេចក្តី​ឲ្យ​បាន​ ត្រឹមត្រូវ កុំ​លំអៀង។
ប្រតិកម្ម​តប​ចំពោះ​ការ​លើក​ឡើង​ថា ការ​កាត់​ទោស​មួយ​ចំនួន​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​២០១២ ប្រជាពលរដ្ឋ​យល់​ថា​មិន​យុត្តិធម៌ ត្រឹមត្រូវ​នោះ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នក​នាំ​ពាក្យ​អង្គភាព​ប្រតិកម្ម​រហ័ស​របស់​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី មាន​ប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋាភិបាល​កំពុង​តែ​ពិនិត្យ​ពី​ការ​កែ​ទម្រង់ និង​ពង្រឹង​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​ការ​កាត់​ទោស​ណា​ដែល​មិន​ត្រឹមត្រូវ​នោះ តែង​តែ​មាន​ប្រតិកម្ម​តប ដូច​ជា​ករណី​លោក ឈូក បណ្ឌិត នោះ គឺ​អគ្គព្រះរាជអាជ្ញា​សាលា​ឧទ្ធរណ៍ ក៏​បាន​ប្ដឹង​ដើម្បី​យក​រឿង​នោះ​មក​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​ហើយ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន៖ «ការ​វិនិច្ឆ័យ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នេះ វា​ជា​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ខ្ពស់​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទៅ​លើ​តុលាការ​របស់​ខ្លួន។ ហើយ​នៅ​ខាង​ជ្រុង​រដ្ឋាភិបាល យើង​បាន​ពង្រឹង​បន្ថែម​ទៀត ដូច​ជា​ការ​កែ​ទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌។ ហើយ​កាល​ណា​គេ​មើល​ឃើញ​ថា​មិន​ប្រក្រតី​ទេ គេ​មាន​នីតិវិធី​ជាច្រើន ដើម្បី​បន្ត​ទៀត ដូច​ជា​ថ្មីៗ​នេះ ប្រតិកម្ម​របស់​តុលាការ​ឧទ្ធរណ៍​ចំពោះ​ការ​សម្រេច​សេចក្តី​របស់​តុលាការ​ ស្វាយរៀង ជាដើម»
លោក ផៃ ស៊ីផាន បាន​បដិសេធ​ចំពោះ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​នានា​ថា ចៅក្រម​តុលាការ​នៅ​ក្រោម​អំណាច​ឥទ្ធិពល​របស់​គណបក្ស​កាន់​អំណាច ហើយ​លោក​កោត​សរសើរ​ចំពោះ​គំនិត​ផ្ដួចផ្ដើម​មួយ​ចំនួន ក្នុង​ការ​កែ​ទម្រង់​តុលាការ​នៅ​កម្ពុជា ដោយ​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ច្បាប់​ស្ដីពី​វត្ថុ​តាង​ជាដើម។ លោក ផៃ ស៊ីផាន មាន​ប្រសាសន៍​ថា វិស័យ​តុលាការ ជា​អង្គការ​មាន​អំណាច​មួយ​ដោយ​ឡែក​មិន​នៅ​ចំណុះ​រដ្ឋាភិបាល​ទេ។ តែ​លោក​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា វិស័យ​តុលាការ​របស់​កម្ពុជា នៅ​មាន​ចំណុច​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បំពេញ​បន្ថែម​ទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

2 comments:

Anonymous said...

To Keo Nimol and other news contributors,

Why do you like to use Khmer carved letter instead of regular manuscript? Does it make your article more important?

This type of letter is reserved for headlines and other important reasons. It is hard to read and wastes much ink when having it printed.

Please consider using regular letter in your regular news, unless you wanted to make it more important. In that case, you should self-proclaim as a 4-gold star writer just like some idiot generals in Srok Khmer.

Forgive my language, but I'm a bit frustrated when seeing what you've done.

Thanks for keep posting and sharing the news.

Happy New Year!

Anonymous said...

DO NOT SAD PEOPLE JUSTICE IN CAMBODIA MADE IN HANOI YOU LOOK AT THEIR FACES IN THE PICTURES WHICH ONE REAL KHMER .KRANHUN EASAN EYE ON EAST AND SOUTH BORDER FROM 1959.